عصر اهواز

در سال ۱۳۹۰ پروفسور مسعودیان ، مراحل نگارش اصولی یک مقاله علمی و پژوهشی را در خبرنامه انجمن ایرانی اقلیم شناسی منتشر نمودند که به دلیل رعایت اصل ایجاز گویی در عین پربار بودن ، باز نشر آن را بسیار مطلوب دیدم لذا عینا مطلب تقدیمتان می گردد

درودتان باد

شاید شما هم زیاد با این پرسش روبرو شده باشید که چگونه میتوان یک مقاله علمی نوشت. راه های زیادی برای این کار هست اما گمان میکنم همان طور که برای گفتن، شنیدن لازم است برای نوشتن هم خواندن لازم است. مهارت نوشتن نیز با تمرین و پس از سالها به دست می آید و شتابناکی سودی ندارد.

در اینجا مراحلی که گمان میکنم در نوشتن یک مقاله یا پژوهش پشت سر میگذاریم را بیان میکنم.

صفر انتخاب موضوع. موضوع مقاله باید مورد علاقه شما باشد. موضوع مقاله باید بازتاب دهنده محتوای مقاله باشد. موضوع مقاله باید حول محور پژوهشی شما باشد. کار در موضوعات پراکنده که حول یک محور مشخص انجام نمیگیرد نتیجه بخش نیست چون هر محققی پس از چند دهه پژوهش و نگارش در یک موضوع مشخص تازه به پختگی لازم دست پیدا میکند.

اول مقالاتی که در زمینه مورد نظر نوشته شده را گردآوری میکنیم

دوم مقالات را به دقت مطالعه کرده و نکات مهم و جالب مقاله را با ذکر مشخصات کامل مقاله بر روی فیش یادداشت میکنیم

سوم فیش ها را طبقه بندی میکنیم.

توجه: انتخاب درست طبقات نقش مهمی در استحکام مقاله شما دارد. هر طبقه باید شامل فیش هایی باشد که یکی از مباحث اساسی مقاله را پوشش می دهد. برای مثال ممکن است یکی از طبقات خود را به روش شناسی اختصاص بدهید. در این صورت تمام فیش هایی که به موضوع روش شناسی ارتباط دارند را در این طبقه قرار می دهیم. اگر فیش برداری با دقت انجام شده باشد به کمک فیش های درون این طبقه باید بتوانیم روش های مختلفی که برای بررسی موضوع مورد نظر به کار گرفته شده و مزایا و معایب هر روش را شرح دهیم.

چهارم طبقات را اولویت بندی میکنیم و در درون هر طبقه فیش های همان طبقه را اولویت بندی میکنیم

پنجم نگارش پیشینه تحقیق را به کمک فیش ها از اولویت یک آغاز میکنیم و تا آخرین طبقه پیش می رویم. مطالب فیش ها را طبق اولویت بندی درون هر طبقه چنان از پی هم می آوریم که متنی یک دست حاصل شود و بین بخش های مختلف آن ارتباطی منطقی وجود داشته باشد. بدترین کار این است که محتویات فیش ها را پشت سر هم به یکدیگر بچسبانیم. بهترین کار آن است که محتویات فیش ها را همانند مواد اولیه ای در نظر بگیریم که پس از پخته کردن آن در ذهنمان محتویات هر فیش را در جای مناسب به پیشینه بیافزاییم.   

توجه: اگر پنج مرحله قبلی به درستی انجام شده باشد باید بتوانیم به این پرسش ها پاسخ دهیم

یک در زمینه مورد بررسی چه کارهایی انجام شده و دستاورد آن چه بوده است

دو چه داده هایی برای بررسی موضوع نیاز است

سه با چه روش هایی می توان این داده ها را تحلیل کرد

چهار هدف از مقاله شماپاسخگویی به چه پرسش هایی است  

 نکته: نگارش پیشینه به ترتیب منابع داخلی و خارجی یا به ترتیب سال انتشار هدف از نگارش پیشینه را برآورده نمیکند

 ششم با توجه به پیشینه تحقیق داده های لازم را گردآوری میکنیم

هفتم داده ها را تحلیل میکنیم

هشتم نقشه ها و نمودارها و جداول لازم را آماده میکنیم

نهم نگارش بخش داده و روش و بخش بحث و بخش نتایج را انجام میدهیم

دهم چکیده فارسی و انگلیسی را مینویسیم

 بدرود