عصر اهواز

•         مطالعات جهانی نشان می دهد که سیلاب ها به طور مرتب در حال افزایش بوده، خسارات ناشی از آنها نیز با همه مراقبت هایی که انجام می گیرد، در حال افزایش است.

        بررسی ۲۱ سیل مخرب در آمریکا توسط هیرشبوک در سال ۱۹۸۷ نشان می دهد که هر سیلاب را می توان به یک ناهنجاری در گردش عمومی جو نسبت داد. سیلاب ناشی از بارندگی است، اما بررسی ها نشان می دهند که بین این دو عامل رابطه خطی و مستقیمی وجود ندارد. از جمله عوامل اصلی برهم زننده این رابطه، علاوه بر شرایط جغرافیایی، ویژگی های فیزیکی حوضه آبخیز است.

•         برای بارش های جوی دو عامل فیزیکی زیر بسیار مهم است:

۱- قدرت سامانه

۲- مقدار رطوبت آن

•          هر اندازه که سامانه ها قوی تر باشند، شدت بارش نیز بیشتر و سیل حاصل از آن مخرب تر خواهد بود.

•         رطوبت موجود در سامانه کم فشار نیز هر چه بیشتر باشد، آب قابل بارش بیشتر خواهد بود.

•         از اواسط دهه ۱۹۹۰ به بعد، افزایش داده های آب و هوایی به ویژه جو بالا، تحقیقات متعددی در زمینه ارتباط الگو های سینوپتیکی تروپسفر میانی و فوقانی با بارش های سیل زا بر روی منطقه خاورمیانه را به دنبال داشته است.

•         سبزی پرور در سال ۱۳۷۰ با بررسی سینوپتیکی سیستم های سیل زا در جنوب غربی ایران نتیجه گیری می کند که وجود یک توفان سیل زا در منطقه باید دارای شرایط زیر باشد:

•         ۱- بلوکه شدن سیستم پرفشار روی اروپا به مدت ۴ روز و بیشتر

•         ۲- بلوکه شدن سیستم کم فشار در شرق مدیترانه به مدت ۴ روز و بیشتر

•         ۳- دینامیکی شدن سیکلون های سودانی و ادغام با سیستم مدیترانه و ایجاد سیستم واحد چند مرکزی

•         پژوهش دیگری در سال ۱۳۸۷ توسط دکتر امیدوار تحت عنوان ” بررسی سیلاب ها بر اساس موقعیت های سیستم های سینوپتیکی در استان یزد“  انجام شده که خلاصه آن به شرح زیر می باشد:

•         در این تحقیق آمار و اطلاعات ۱۰ مورد از سیلاب های رخ داده در طول دوره آماری

۱۹۸۹ تا ۲۰۰۴ میلادی انتخاب شدند. سپس داده های مربوط به بارش روزانه ایستگاه های هواشناسی منطقه و دبی سیلاب ها از ایستگاه های هیدرومتری استان یزد در دوره های سیلابی نمونه استخراج گردید.

•         برای شناسایی حرکت توده های هوا و جریان باد های مرطوب به سمت منطقه مورد مطالعه و بررسی های سینوپتیکی از نقشه های سطح زمین و تراز های ۸۵۰ و ۵۰۰ هکتوپاسکال برای ساعت های صفر و ۱۲ به وقت گرینویچ دو روز قبل از وقوع تا پایان سیلاب در هر ۱۰ دوره نمونه انتخابی استفاده شده است.

•         برای بررسی ناپایداری ها و محاسبه شاخص های ناپایداری هوا و وضعیت توده های هوا از داده های جو بالای ایستگاه های یزد، کرمان و شیراز برای هر دوره انتخابی، استفاده شده است که شامل فشار، دما نسبت آمیزه، دماهای پتانسیل خشک و تر در تراز های مختلف جو هستند.

•         نتیجه گیری:

•         نتایج این پژوهش نشان می دهد که توقف چند روزه سیستم های باران زا می تواند به وقوع سیلاب در استان یزد منجر شود.

•         کم فشار های سودانی و دریای سرخ که از جنوب غرب کشور وارد این استان می شوند، در صورتی که بتوانند از آب های جنوبی کشور، گرما و رطوبت کافی کسب کرده، سپس بارش شدیدی ایجاد کنند، به تشکیل سیل در این منطقه منجر می شوند.

•         ناپایداری شدیدی که در سیستم های تشکیل شده ترکیبی مدیترانه ای – سودانی پس از عبور از زاگرس و تغذیه رطوبتی مجدد از دریای عمان رخ می دهد، به وقوع سیلاب در استان یزد منجر می شود.