عصر اهواز

ناپایداری و ماهیت پیش بینی ناپذیر بودن پدیده های طبیعی، شرایط ویژه ای را برای بخش کشاورزی ایجاد کرده و تصمیم گیری و چگونگی فعالیت بهره برداران را زیر تاثیر جنبه های گوناگون خود قرار داده است، به گونه¬ای که فعالیت در این بخش با ریسک همراه است و کشاورزان نسبت به درآمد آینده خود مطمئن نیستند. در کشورهای در حال توسعه به دلیل پایین بودن درآمد کشاورزان، زیان های اجتماعی و اقتصادی این گونه حوادث نمود بیشتری دارد. بررسی ها و شواهد آماری موجود در دهه¬های اخیر حاکی از رشد و تشدید ناهنجاری ها در عناصر آب و هوایی است. جمعیت دنیا طی یکصد سال آینده احتمالا دو برابر خواهد شد و تولیدات کشاورزی برای تامین غذای این جمعیت رو به رشد ضروری است. در عصر حاضر با توجه به محدودیت منابع و افزایش روز افزون جمعیت و در نتیجه تقاضا برای محصولات غذایی، ایجاب می¬کند که از منابع محدود به نحو بهینه استفاده شود، لذا توجه به شرایط اقلیمی به عنوان یکی از عوامل تعیین کننده تولید محصولات کشاورزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
ترکیبی از مطالعات اقلیم شناسی کشاورزی و تغییرات اقلیمی لازم است تا بتوان با در نظر گرفتن خصوصیات فیزیولوژیکی گیاهان، شرایط آینده را ارزیابی نمود. تغییر اقلیم، کشاورزی را به طور جدی تحت تاثیر قرار خواهد داد. با توجه به روند تغییرات آب و هوایی و افزایش گرمایش جهانی، محصولات کشاورزی به شدت آسیب پذیر هستند و هر نوع تغییر یا نوسان در پارامترهای اقلیمی، کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی را به خطر می اندازد. بنابراین بررسی و تحلیل روند تغییرات پارامترهای اقلیمی موثر بر رشد و تولید محصولات باغی، همچنین ارزیابی اثرات و مدلسازی شرایط اقلیمی آینده می تواند گام موثری در جهت استفاده بهینه از منابع و جلوگیری از خسارات بیشتر گردد. تولید و کسب سود در بخش کشاورزی وابستگی زیادی به الگوهای هوایی و شرایط اقلیمی دارد، بنابراین دانستن انحراف از میانگین شرایط بهینه اقلیمی برای اجرای استراتژی¬های خاص مدیریتی حائز اهمیت فراوان می باشد.
تغییر پذیری و تغییر اقلیم در آینده، یکی از اولویت¬های کشورهای جهان برای برنامه یزی ها و تصمیم گیری ها محسوب می شود. پیش بینی بلند مدت متغیرهای اقلیمی برای اطلاع از میزان تغییرات و در نتیجه در نظر گرفتن تمهیدهای لازم برای تخفیف اثرات سوء ناشی از تغییر اقلیم مورد توجه متخصصان مختلف قرار گرفته است. ایده اصلی این است که تحلیل پیامدهای تغییر اقلیم براساس سناریوهای مختلف درک خوبی از اینکه تغییر اقلیم خطرناک است به ما خواهد داد.
زیر بخش باغبانی به دلیل ارتباط بسیار بالایی که به شرایط اقلیمی دارد، به تغییرات آب و هوایی حساسیت بالایی نشان می دهد. زیر بخش باغبانی در ایران با ۲٫۶ میلیون هکتار سطح زیر کشت و تولید سالانه ۲۰ میلیون تن، یکی از بخش های تولیدی در اقتصاد کشاورزی ایران محسوب می¬شود.
اهمیت بخش باغبانی از نظر اشتغالزایی و نقشی که در تولید و استقلال اقتصادی کشور ایفا می کند، ضرورت ملاحظات اقلیمی با تاکید بر پیش نگری ها برای دوره آینده تحت شرایط تغییر اقلیم را بیشتر می سازد. در این زمینه با شناخت کامل از شرایط فنولوژیکی و فیزیولوژیکی درختان میوه، پیامدهای تغییر اقلیم را بر روی این زیر بخش در دوره گذشته و آینده رصد و آشکار سازی نمود. مطالعات هیات بین الدول تغییر اقلیم نشان داده که تغییرات مراحل فنولوژیکی درختان میوه، یکی از مهم ترین بخش ها برای رصد و آشکار سازی اثرات تغییر اقلیم بر درختان میوه محسوب می شود.
در پایان به طور کل می توان اینطور بیان نمود که تغییرات آب و هوایی بر درختان میوه به صورت: تغییرات مراحل فنولوژیکی، تغییر محدوده کشت درختان میوه، تغییرات نیاز آبی، تغییر کیفیت میوه و افزایش آفات و بیماریها بروز خواهد نمود. به طور نمونه در این زمینه برای اولین بار در کشور تحقیقی با عنوان:
Impacts of climate change on apple tree cultivation areas in Iran

توسط دکتر حمزه احمدی و دکتر محمد باعقیده در سال ۲۰۱۸ انجام شده که در نشریه وزین Climate Change با Impact Factor:3.537 به چاپ رسیده است که می توانید آن را از طریق لینک زیر دریافت نمایید.

لینک دانلود مقاله