تصاویر پلوتو که دانشمندان را بر سر دو راهی قرار داد
دانشمندان علوم سیاره‌ای ماهها به حضور آب در سیاره پلوتو در قالب کوههای بلند یخ که برخی از آنها رقیب ارتفاعات رشته‌کوه راکی بر روی زمین هستند، مشکوک بودند اما تا چندی پیش وجود آنها اثبات نشده بود و کشف آنها اکنون پرسش‌های جذابی را در مورد رنگ و مکان یخ آب پدید آورده است.
به گزارش سرویس علمی ایسنا، جدیدترین تصاویر پلوتو که در روز پنج‌شنبه ( ۱۶ مهر) منتشر شد، برای اولین بار تکه‌های یخ آب را بر روی سطح این سیاره کوتوله نشان می‌دهند. از دیگر رموزی که باید به فهرست رو به رشد رمز و راز پلوتو اضافه کرد، این است که نه رنگ و نه محل یخ آب در پلوتو، چیزی نیست که دانشمندان انتظار داشتند.
جدیدترین تصاویر، نمایشی خاص و جذاب را از هر دو سطح قدیمی و جدید پلوتو نشان می‌دهند. در این تصاویر، منطقه‌ای در پلوتو وجود دارد که به شدت گود است و دانشمندان معتقدند که بسیار قدیمی است.
همچنین در این تصاویر می‌توان طرح کلی تقسیم منطقه پلوتو را که به شکل قلب است، مشاهده کرد که در لفظ عامیانه به «تومبو ریگو» (Tombaugh EGIO) معروف است. یخ آب نیز به طور کاذب با رنگ آبی مشخص شده است.
رنگ کاذب در این تصاویر به دانشمندان کمک می‌کند تا بین یخ آب در پلوتو و یخ‌های دیگر، مانند نیتروژن، متان و یخ دی‌اکسیدکربن تمایز قائل شوند.
در حقیقت، یخ موجود در پلوتو به رنگ قرمز است نه به رنگ آبی که در تصویر مشخص شده و همچنین به وضوح آن چیزی که اینجا بر روی زمین مشاهده می‌شود، نیست که دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند توضیحی برای آن بیابند.
سیلویا پروتوپاپا، از تیم ماموریت نیوهورایزنز ناسا گفت: من از اینکه این یخ به رنگ قرمز است، شگفت زده شدم. ما هنوز رابطه بین یخ آب و رنگ‌های مایل به قرمز در سطح پلوتو را درک نکرده‌ایم.
مولکول‌های تولین که سیلویا پروتوپاپا به آنها اشاره کرده، نوعی مولکول به رنگ قرمز هستند و زمانی که ترکیبات آلی با نور فرابنفش خورشید منفجر می‌شوند، شکل می‌گیرند. جو پلوتو، غنی از تولین است اما اینکه آیا یخ آب قرمزرنگ روی سطح پلوتو است، هیچ کدام از آنها را شامل می شود یا خیر، هنوز یک سؤال بی‌جواب باقی مانده است.
تولین‌ها در جو پلوتو در نهایت به سطح سقوط می‌کنند و دانشمندان بر این تصورند با رنگ قرمزرنگ این سیاره کوتوله مرتبط هستند.
یکی دیگر از رموز یخ در پلوتو، محل آن است.
هنگامی که فضاپیمای نیوهورایزنز ناسا به سمت پلوتو پرواز کرد، بر این بخش جذاب از سیاره کوتوله که دانشمندان را سردرگم کرده بود، تمرکز داشت و آن مسئله این بود که تنوع زمین‌شناسی پلوتو چگونه است.
پلوتو با چهار رشته کوه، گستره وسیعی از دهانه‌های برخوردی و دشت‌های صاف، یکی از متنوع‌ترین مناطق منظومه شمسی از لحاظ زمین‌شناختی است.
وقتی که دانشمندان برای اولین بار کوههای پلوتو را مشاهده کردند، فورا به این نتیجه رسیدند که این کوه‌ها باید از یخ آب ساخته شده باشند چرا که این تنها نوعی از یخ است که برای پشتیبانی از کوههای با ارتفاع بیش از ۳۰۴۸ متری این سیاره به اندازه کافی قوی است.
اکنون جدیدترین تصاویر نیوهورایزنز به نمایش مقدار زیادی از یخ آب در یکی از رشته‌کوهها موسوم به Baré Montes پرداخته است.
به نظر می‌رسد گستره وسیعی از یخ در پهنه مرموز برجسته در سمت چپ سیاره و در گودالی به نام Viking Terra در شمال آن وجود دارد.
فضاپیمای نیوهورایزنز اکنون در نزدیکترین فاصله خود به سیاره کوتوله پلوتو قرار دارد و ناسا اعلام کرده که سیستم‌های این فضاپیما در سلامت کامل بوده و عملکرد عادی دارند.
سید اسعد حسینی
علیرضا کربلائی
نادیا بابائی
عباسعلی داداشی رودباری
نویسنده: مهران فاطمی
مهران فاطمی دانشجوی دکترای آب و هواشناسی گرایش مخاطرات آب و هوایی دانشگاه یزد