عصر اهواز

در حالی پیگیری مقامات ایران و افغانستان درباره تعیین تکلیف مساله آبهای مرزی دو کشور از موضوعات مورد بحث سفر رئیس جمهوری افغانستان به تهران بوده که تلاش های یک تیم تخصصی ملی و بین المللی برای آمایش آبهای مرزی از زابل تا کابل شروع می شود.

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه سیستان وبلوچستان، عضو کارگروه تخصصی بنیاد نخبگان به خبرنگار ما گفت که با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری قرار است یک کمیته تخصصی از شاخه های کارگروه تخصصی «خشکسالی، فرسایش خاک و آب» با همکاری محققان افغانستان طرح «آمایش آبهای مرزی ایران و افغانستان از زابل تا کابل» را اجرا کنند.

مصیب پهلوانی، رئیس بنیاد نخبگان سیستان و بلوچستان در این باره افزود: مسائل مالی این طرح از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری حل شده و اکنون این کمیته در حال شناسایی کارشناسان ایرانی، افغانی و بین‌المللی برای ارائه مدلی بهینه برای مصرف آبهای مشترک مرزی است.

اشرف غنی احمد زی، رئیس جمهوری افغانستان در دیدار با رئیس سازمان محیط زیست ایران گفت که سیلاب های ناشی از بارش باران سالانه یک و نیم میلیارد دلار به این کشور خسارت وارد کرده و این مساله به عنوان یک چالش جدی پیش روی دولت افغانستان است.

مسوولان دولتی در سیستان وبلوچستان اما بر خلاف افغانستان از خسارت سه هزار میلیارد تومانی ناشی از خشکسالی در منطقه مشترک آبی دو کشور یعنی شمال سیستان و بلوچستان خبر می دهند، خسارتی که به سبب مشترک بودن منابع آب آنها با افغانستان و رعایت نشدن حقوق قانونی توسط این کشور اتفاق افتاده است.

از سوی دیگر علی اوسط هاشمی، استاندار سیستان و بلوچستان به خبرنگار ما گفت که ایران آمادگی خود را برای ارائه خدمات فنی و مهندسی در مهار سیلاب های افغانستان به رئیس جمهور این کشور اعلام کرده است.

هاشمی افزود: همیشه جریان سیلاب نشان دهنده وجود جریان آب قوی نیست، چون شرایط منطقه ای ما به گونه ای است که اگر به سوی ایجاد زیرساخات ها نرویم یک باران ۹۰ میلی متری نیز می تواند تبدیل به تهدیدی برای زیرساخت ها و نقاط جمعیتی در شهرها باشد.

معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری به مشکلات حاد ملی هم می پردازد

به گفته رئیس بنیاد نخبگان سیستان و بلوچستان، وقتی در یکی از کارگروه های معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری یک مساله حاد ملی تایید می شود، این معاونت تلاش های علمی خود را برای کمک به حل این مشکل شروع می‌کند.

پهلوانی، مساله آبهای مرزی در سیستان و بلوچستان و مشکلات زیست محیطی ناشی از آن را یک مساله حاد ملی توصیف کرد و گفت که کارگروه تخصصی «خشکسالی، فرسایش خاک و آب» با حضور اساتید رشته های آب، اقتصاد آب، هیدرولیک و آب و منابع آب در تلاش است با استفاده از ظرفیت های سازمان ملل متحد و همکاری کارشناسی و علمی دو کشور ایران و افغانستان آبهای مرزی دو کشور را از زابل تا کابل آمایش بکند.

وی ادامه داد: این مساله یک طرح علمی بوده و به نفع کشور ایران و افغانستان و دیگر کشورهای منطقه است.

پهلوانی همچنین گفت: نخستین جلسه کارگروه های تخصصی «خشکسالی، فرسایش خاک و آب، گیاهان دارویی و طب سنتی و انرژی های نو» هفته پیش در بنیاد نخبگان برگزار شده و کارشناسان مختلف پیرامون مسائل این بخش گفتگو کردند.

وی مساله بیابان زدایی را از مسائل مورد بحث در این کارگروه عنوان کرد و گفت: تاکنون فعالیت های زیادی در زمینه بیابان زدایی در کشور به ویژه در استان سیستان و بلوچستان انجام شده، اما اقلیم خشک و عواملی مانند تبخیر زیاد و وزش بادها و فقر پوشش گیاهی در این استان و همچنین نبود اعتبارات کافی سبب شده، فعالیت های بیابان زدایی نمود قابل توجهی نداشته و بیابان زایی رشد قابل توجهی نسبت به بیابان زدایی داشته باشد.

پهلوانی ادامه داد: همچنین تالاب بین المللی هامون که در زمان خشکسالی عاملی برای تلطیف هوا و جلوگیری از ریزگردها بوده است در حال حاضر خشکی آن باعث شده، تا این تالاب به عنوان یکی از کانون های بحران در منطقه سیستان شناخته شود.

بررسی مشکلات اساسی در کارگروه تخصصی خشکسالی

وی در ادامه اجرای برنامه آمایش آبهای مرزی و برنامه آمایش آب از کابل تا زابل، به منظور ساماندهی به مسائل زیست محیطی استان اشاره کرد و با تاکید بر ضرورت رسیدگی به معضل خشکسالی شدید در منطقه سیستان گفت: طرح آبیاری با لوله برای ۴۵ هزار هکتار از اراضی منطقه سیستان با هدف افزایش راندمان مصرف آب و استفاده بهینه از منابع آب کمیاب بسیار ارزشمند بوده و در مدیریت منابع آب سهم زیادی دارد.

پهلوانی توجه به دو فاکتور بادهای ۱۲۰ روزه و دمای بالای منطقه سیستان در طراحی شبکه های آبیاری و زهکشی منطقه سیستان را ضروری دانست و افزود: باید در این زمینه راهکارهای فناورانه و بومی توسط متخصصان ارائه شود.

وی هدف اصلی تشکیل کارگروه تخصصی خشکسالی، فرسایش خاک و آب را بررسی مشکلات اساسی استان و ارائه راهکارهای علمی و کارشناسی فنی در این حوزه برشمرد.

گزارش از محمد فرتوت عنایت