ملاحظات مهم در تفسیر نتایج ضرایب همبستگی
۱- در همبستگی ها، سطح معناداری عبارت است احتمال به دست آوردن نتایج تحقیق تا حد و درجهای که محقق مشاهده کرده است. اگر سطح معناداری کوچکتر از ۰۵/۰ باشد، نتیجه میگیریم که بین دو متغیر همبستگی معنیدار وجود دارد؛ اما اگر سطح معناداری بزرگتر از ۰۵/۰ باشد در آن صورت، همبستگی بین دو متغیر معنیدار نبوده و این دو متغیر ارتباط خطی با یکدیگر ندارند.
۲- مقادیر تمامی ضرایب همبستگی بین ۱- تا ۱+ در نوسان است و نشانگر منفی یا مثبت فقط جهت رابطه را نشان میدهد.
۳- در تفسیر ضریب همبستگی، نباید آن را درصدی از همبستگی کامل محسوب کرد.
۴- در تفسیر ضریب همبستگی از مطلق نگری اجتناب کنید.
۵- بر اساس شکل هندسی، ضریب همبستگی هر متغیر با خودش، برابر با عدد یک است.
۶- ضرایب همبستگی تنها روابط خطی را اندازهگیری میکنند.
۷- همبستگی لزوماً علیت را نشان نمیدهد. هرگز بر اساس یک همبستگی، نمیتوان نتیجهگیری کرد که تغییرات در یک متغیر به تغییر در متغیر دیگر میانجامد.
۸- اندازه همبستگی تا حدی تابعی از تغییرپذیری دو توزیعی است که میخواهیم همبستگی آنها را تعیین کنیم و بنابراین محدود کردن دایره نمرههایی که قرار است باهم همبسته شوند، درجه رابطه مشاهدهشده بین دو متغیر را کاهش میدهد.
۹- ضریب همبستگی در مقابل مقادیر بینهایت، بسیار حساس است.
در نرمافزار SPSS ضرایب معنیدار در سطح خطای کوچکتر از ۰۱/۰ با علامت دو ستاره (**) و ضرایب معنیدار با سطح خطای کوچکتر از ۰۵/۰ با علامت یک ستاره (*) در بالای مقدار ضریب همبستگی مشخص میشوند.
– نحوه تفسیر دامنه ضریب همبستگی:
دامنه همبستگی ۲۰/۰ تا ۳۵/۰: این همبستگی اگرچه معنیدار باشد ولی رابطه نسبتاً ضعیف بین متغیرها را نشان میدهد.
دامنه همبستگی ۳۵/۰ تا ۶۵/۰: در این دامنه، همبستگیها از نظر آماری بالاتر از سطح یک درصد معنیدار است.
دامنه همبستگی ۶۵/۰ تا ۸۵/۰: با استفاده از همبستگیهای این دامنه، میتوان پیشبینیهای گروهی انجام داد که به اندازه کافی دقیق باشند.
همبستگیهای بالاتر از ۸۵/۰: همبستگیهای بالاتر از ۸۵/۰ نشاندهنده رابطه نزدیک بین دو متغیر است.
سلام و خداقوت. در نرم افزار spss ستاره های معناداری را به چه صورت وارد کنیم؟ مانند نمودار گراف پد گزینه ای دارد؟
نویسنده: سید اسعد حسینی
دکتری اقلیم شناسی از دانشگاه محقق اردبیلی