عصر اهواز

بررسی میانگین ارتفاع ژئوپتانسیل ۵۰۰ هکتوپاسکال نمایه نیمکره شمالی، افزایش ناهنجار ارتفاع ستون جو بر روی مدار قطب شمال را نشان می دهد، که بیانگر فاز منفی نوسان AO را نشان می دهد. این شرایط منجر به افزایش حرکت نصف النهاری گردش نیمکره شمالی می گردد.

استقرار پشته پر ارتفاع بر روی منطقه اروپا به سمت عرض های شمالی سبب ریزش هوای سرد در غرب روسیه تا دریای خزر می شود که این ناحیه محل استقرار فرود ناوه موربی ست که محور آن در راستای شمال شرقی _جنوب غربی از عرض های شمالی روسیه تا دریای خزر و ترکیه گسترش یافته ست. ساختار مورب ناوه مذکور موجب قرار گیری جانب شرقی ناوه به صورت امتداد گسترده از شرق ترکیه، شمال غرب ایران، خزر و آسیای میانه شده و ناپایداری ها را به ارمغان می آورد.

پشته پر ارتفاع جنب حاره در بخش های شرقی خاورمیانه،‌ شمال شبه قاره هند و فلات تبت حاکمیت خواهد داشت.

در سطح زمین نیز زبانه های توده هوای پرفشار شمالی تا نیمه شرقی مدیترانه، ترکیه و سواحل خزر را در برگرفته ست که با ریزش هوای شرد عرض های شمالی بر روی دریای خزر و شمال غرب کشور همراه می باشد.

شکل ۱. میانگین ناهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال (متر) طی ۷ روز آینده (۱۲ الی ۱۸ مهر ۹۳)

برآیند شرایط مذکور سطح زمین و سطوح بالایی جو بر  روی ناحیه خزر، منجر به استقرار جبهه ناپایدار بر روی خزر شده و انتقال هوای گرم و مرطوب سطح دریا به سمت ساحل و صعود مکانیکی آن بر دامنه های شمالی البرز (همرفت وزشی) و همچنین صعود دینامیکی ناشی از استقرار کم ارتفاع تراز میانی منجر به وقوع بارش های قابل در استان های ساحلی خزر بویژه استان گیلان و اردبیل (کرانه جنوب غربی خزر) طی هفته پیشرو خواهد شد.

نقشه های باد سطح ۱۰ متر و فشار سطح دریا نشان دهنده نفوذ زبانه توده هوای پر فشار سطح زمین بر روی دریای خزر بوده که با جریانات شمالی بر روی دریا همراهی می شود. این جریانات در راستای شمالی تا شمال شرقی به سمت کرانه های خزر بویژه غرب استان گیلان متمرکز می باشند. تفاوت عمده برهه جمعه ۱۱ مهر و سه شنبه ۱۵ مهر در تفاوت میزان فشار و راستای جریانات می باشد. در روز جمعه مشاهده می شود که میزان فشار بر روی دریا بیشتر بوده و راستای جریانات کملا عمود بر خط ساحل غرب گیلان می باشد اما در روز سه شنبه ضمن کاسته شدن از میزان فشار راستای بادها به جهت شمال ی تر تغییر نموده اند.

شکل ۲. سرعت باد ۱۰ متر (نات) و فشار سطح دریا (هکتوپاسکال) سمت راست جمعه ۱۱ مهر ۰۹:۳۰ و سه شنبه ۱۵ مهر ۹۳ ۱۵:۳۰

بر اساس خروجی مدل های ۴ گانه (ECMWF، GFS، GEM و NAVGEM)، هسته مجموع بارش ۷ روز آینده در سطح کشور بر روی سواحل جنوب غربی خزر با بیشینه بارش ۱۴۰ الی ۱۵۰ میلی متر در ۷ روز در غرب استان گیلان بوده و پس از آن دومین ناحیه پر بارش در شمال غرب کشور، بر روی نواحی غربی _ شمالی اردبیل و شمال استان آذربایجان شرقی می باشد.

همچنین در برونداد حاصل از مدل سامانه پیش بینی جهانی (GFS) بارش هایی در ارتفاعات زون زاگرس جنوبی (شمال و غرب هرمزگان، غرب کرمان و جنوب سیستان و بلوچستان) پیش بینی شده ست که بر اساس خروجی این مدل میزان آن بین ۴۵ الی ۵۰ میلی متر در ۷ روز می باشد که ماهیت همرفتی دارند.

شکل ۳. مجموع بارش ۷ روز آینده (اینچ) بر اساس خروجی ۴ مدل ECMWF، GFS، GEM و NAVGEM (طی ۱۲ الی ۱۸ مهر ۹۳)

بر اساس خروجی مدل مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت آب و هوا (ECMWF) طی اواخر نیمه دوم هفته آتی، شکل گیر الگوی پدیده موسوم به بند آئی (Blocking) را در سطح منطقه خواهیم داشت. در این الگو حاکمیت پشته پرارتفاع بسیار عمیق و مورب بر روی اروپا تا عرض های قطبی دیده می شود که با جریان هوای سرد به عرض های جنوبی بر روی شمال دریای سیاه همراه ست، بتدریج طی روز های آغازین هفته دوم، الگوها همپیوندی پشته پرارتفاع اروپایی با پر ارتفاع جنب حاره ای مستقر بر روی نواحی شرقی خاورمیانه (پاکستان و شمال شبه قاره) را نشان می دهند که منجر به محصور مانده مرکز یک ناوه عمیق بسته در شمال شرق سیاه می شود. این ناوه حاوی هوای سرد بسته ای می باشد که با فرود کم عمق جنوبی تر بر روی مدیترانه جنوب مرکزی همراه ست.

استقرار ناوه در این ناحیه به همراه حرکت غربسوی پشته پر ارتفاع جنب حاره ای بر روی نواحی جنوبی ایران منجر به تقویت بادهای مرطوب جنوب غربی بر روی شمال غرب و غرب ایران می شود که می تواند بعنوان نخستین سامانه غربی، در بخش های غربی کشور فعالیت نماید.

شکل ۴. ناهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل ۵۰۰ هکتوپاسکال  (پنجشنبه ۱۷مهر ۹۳)

ناهنجاری مجموع بارش ۷ روزه در اکثر مناطق کشو نرمال می باشد.

در پهنه جنوب غربی خزر و شمال استان های اردبیل و آذربایجان شرقی فرانرمال بارشی نسبت به مقادیر بلند مدت دیده می شود. این وضعیت همچنین در زون زاگرس جنوبی برای ارتفاعات غربی _ شمالی هرمزگان و غرب کرمان نیز رویت می گردد. در بخش هایی از سواحل شرقی خزر کاهش نسبی بارش ها نسبت به بلند مدت مورد انتظار می باشد.

به لحاظ دمایی در عمده نوار شمالی کشور متوسط دمای ۷ روزه پایین تر از سطح نرمال بلند مدت می باشد که اوج این شرایط در شمال استان اردبیل و آذربایجان شرقی تا ۴ – درجه سلسیوس می باشد.

در استان کهکیلویه و بویر احمد در بخش زاگرس مرکزی دمای هوا عمدتا در سطح نرمال پیش بینی می شود.

تمرکز ناهنجاری مثبت متوسط دمای ۷ روزه در پهنه جنوب شرقی کشور در استان سیستان و بلوچستان و شرقی استان کرمان می باشد که ناهنجاری دما تا ۷ + درجه برآورد می گردد. در جنوب غرب کشور برای استان خوزستان نیز فرانرمال دمایی انتظار می رود.

بنابر این در اکثر مناطق کشور به طور کلی دمای هوا متمایل به بیشتر از نرمال طی ۷ روز آینده می باشد.

شکل ۵. سمت راست: ناهنجاری متوسط دما (سلسیوس) و سمت چپ: ناهنجاری مجموع بارش (اینچ) ۷ روز آینده (طی ۱۲ الی ۱۸ مهر ۹۳)

irmancy.ir