عصر اهواز

بر اساس خروجی مدل CFS نسخه دوم، میانگین الگوی تراز ۵۰۰ hpa طی ماه دسامبر ۲۰۱۴ مبین استقرار ناحیه پر ارتفاع مانع بر روی غرب روسیه در شرق اروپا می باشد که بخش وسیعی از منطقه مذکور را تحت پوشش خود قرار خواهد داد، حد جنوبی این ناحیه پر فشار، دریای سیاه، نیمه شرقی مدیترانه، غرب و مرکز خاورمیانه، دریای سرخ و شمال شرق آفریقا را در بر خواهد داشت که می تواند بیانگر همپوندی پر ارتفاع مذکور با پر فشار جنب حاره منطقه غرب خاورمیانه و شمال شرق آفریقا باشد.

چنین الگوئی به همراه شرایط پر ارتفاع کلاهک قطب شمال که تضعیف ورتکس قطبی (AO منفی) می باشد،‌ منجر به الگوی نسبتا عمیق بلاکینگ شرق اروپا _ غرب آسیا طی دسامبر ۲۰۱۴ خواهد شد.

در ۲ کران شرقی و غربی این ناحیه پر فشار، استقرار کم ارتفاع روسیه _ آسیای میانه و ایسلند _ اروپا پیش بینی می شود. در نتیجه در ضلع غربی محور فراز این ناحیه پرفشار، فرارفت هوای حاره آفریقا به سمت عرض های بالاتر و در ضلع شرقی آن ریزش هوای ناحیه سیبری روسیه را خواهیم داشت.

ناحیه کم فشار ایسلند  به همراه پرفشار آزور، طی دسامبر ۲۰۱۴ در وضعیت قوی تر از نرمال خود دیده می شوند. این شرایط با فاز مثبت شاخص NAO همراه می باشد. چرخش پاد ساعتگرد کم فشار منفرد ایسلند می تواند منجر به گسترش تراف به سوی مدیترانه مرکزی شود که به سبب وجود ساختار پر ارتفاع شرق اروپا در این ناحیه محصور می ماند.

باید توجه داشت کوچکترین تغییر در نوسان مداری محور پر ارتفاع شرق اروپا _ غرب آسیا می تواند سبب تغییر مکانی فرودهای مذکور گردد.

با توجه به چشم اندازهای ترسیم شده فوق، به نظر می رسد طی ماه دسامبر ۲۰۱۴ میزان ریزش های در سطح کشور متمایل به کمتر از نرمال برهه یاد شده در آمارهای بلند مدت باشد. بیشترین میزان کاهش بر روی جنوب غرب کشور و دامنه های زاگرس مرکزی بوده که از مهم ترین دلایل این امر کاهش الگوی همگرایی دریای سرخ می باشد.

لکه های متمایل به نرمال بارش در نواحی از مرکزی و استان های واقع در دامنه جنوبی البرز مرکزی، شمال آذربایجان های شرقی و غربی، نوار شمال شرق کشور و  بخش هایی از کرمان و یزد دیده می شود.

به سبب واچرخندی مرکز پر ارتفاع مانع و تداوم ریزش هوای شمالی در جانب شرقی این توده آب هوا و گسترش کم ارتفاع سیبری روسیه _ آسیای میانه دماها در بخش هایی از شمال شرق کشور، سواحل خزر (بوی‍ژه شرق دریا) متمایل به کمتر از نرمال بلند مدت می باشد. این در حالی ست که هوای گرمتر در غرب کشور  متمرکز می باشد که تا بخش وسیعی از مرکز و جنوب کشور گسترش را نشان می دهد.

لکه های ناهنجاری منفی دما در مناطقی از جنوب شرق کشور به سمت ساحل مرکزی جنوب کشور نیز دیده می شود.

وضعیت نوسانات دور پیوندی طی دسامبر

۱- MJO

نوسان زیر فصلی مادن جولیان بیانگر الگوهای باد و فشار در ناحیه حاره می باشد که الگوی مذکور کمتر از یک فصل دوام دارد. این شاخص با منطقه همرفت در حال حرکت در خط حاره ی کره زمین مشخص می گردد.

پارامتری وجود دارد تحت نام پتانسیل سرعت (VELOCITY POTENTIAL) که جهت مطالعه گردش افقی هوا در ترازهای مختلف جو مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص که با CHI نمایش داده می شود در هر تراز با علامت های منفی (رنگ های سرد) و مثبت (رنگ های گرم) مشخص می شود. هر گاه در تراز فوقانی جو (۲۰۰ هکتوپاسکال) در یک ناحیه، پتانسیل سرعت منفی باشد، نشان دهنده واگرایی (divergence) در این  تراز می باشد. این شرایط در صورتی که با همگرایی تراز های پایین جو در همان منطقه همراه باشد می تواند منجر به کاهش فشار ستون جو آن ناحیه و تسهیل صعود هوا و تولید ابر و بارش گردد و بالعکس.

در تصویر زیر، وضعیت پتانسیل سرعت تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال را ملاحظه می نمائید. همانطور که مشخص می باشد، بتدریج از نیمه اول ماه دسامبر شاخص مثبت که همگرایی تراز فوقانی جو می باشد بر روی آفریقا و اقیانوس هند استقرار خواهد داشت و ناحیه همرفت حاره از شرق اقیانوس هند به سوی مرکز اقیانوس آرام جابجا می گردد. چنین وضعیتی شرایط نامساعد شاخص MJO را دست کم برای نیمه اول ماه دسامبر نشان می دهد.

۲- شاخص AO/NAO

بر طبق پیش بینی های بلند مدت، شاخص نوسان قطبی در وضعیت منفی خود طی غالب برهه ماه دسامبر قرار خواهد داشت. امکان وجود برهه های کوتاه در محدوده خنثی شاخص مذکور طی ماه دسامبر وجود خواهد داشت.

در انتهای ماه تمایلی برای وقوع فاز مثبت دیده می شود.

شاخص نوسان اقیانوس اطلس در وضعیت مثبت خود در ابتدای ماه واقع بوده و غالب برهه این ماه را در وضعیت خنثی – منفی خود بسر خواهد برد و در انتهای ماه به شرایط خنثی خود متمایل می گردد.

منبع: آژانس هواشناسی