پیش بینی پاییز ۹۳ با استفاده از داده های مدل آنالوگ و نقشه های مرکز ملی پیش بینی محیطی
بر اساس مدل آنالوگ، وضعیت فعلی مجموع شاخص های پیوند از دور در شرایط مشابه با سال های ۱۳۳۰، ۱۳۳۹، ۱۳۴۱، ۱۳۴۸، ۱۳۵۳، ۱۳۵۸، ۱۳۵۹، ۱۳۶۶، ۱۳۶۷، ۱۳۶۹، ۱۳۷۰ می باشند. با فرض تداوم تشابه مذکور در سال آبی جدید که از مهر ماه آغاز می گردد، بر اساس این اطلاعات و با استفاده از نقشه های حاصل از مرکز ملی پیش بینی محیطی (NCEP) به بررسی پارامترهای مختلف جوی در برهه ۳ ماهه پاییز (اکتبر – نوامبر – دسامبر) می پردازیم:
ارتفاع ژئوپتانسیل تراز فشار ۵۰۰ هکتوپاسکال (Z500)
با توجه به نقشه ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال در طی پاییز، با ناهنجاری مثبت ارتفاع بر روی منطقه اوراسیا (غرب روسیه) مواجه خواهیم بود، میزان ناهنجاری در مرکز پشته پرارتفاع مذکور به ۱۲+ متر می رسد. بر روی مرکز مدیترانه مرکز کم ارتفاع (ناهنجاری منفی ارتفاع) به میزان بیش از ۲۲ – متر استقرار خواهد داشت. بر روی حد فاصله عرض های ۳۵ الی ۶۲ درجه شمالی در اطلس شمالی نیز ناحیه ای با ارتفاع بالا مشاهده می شود. بر روی منتی الیه جنوب شرق ایران (شرق دریای عمان) کم ارتفاع ضعیف تری با میزان بیش از ۱۰ – متر مستقر ست.
چنین الگویی نشان دهنده استقرار سیکلون های فعال بر روی مرکز دریای مدیترانه می باشد و برآیند حضور آنها بر روی میانه مدیترانه بیش از نواحی مجاور می باشد. سیستم مانع بر روی اقیانوس اطلس جریان بادها غربی را به ۲ شاخه تقسیم کرده است که شاخه جنوبی از حد جنوبی پرارتفاع به سمت مرکز مدیترانه جریان می یابد و پر ارتفاع مستقر بروی غرب روسیه سبب کاهش تحرک سامانه های اروپا و تمرکز آنها بر روی مرکز مدیترانه می شود. زبانه هایی از توده های هوا، از مسیر شمال غرب تمایل به تاثیر گذاری بر روی نواحی غربی کشور را دارند.
متوسط فشار سطح دریا (MSLP)
ناهنجاری منفی متوسط فشار سطح دریا بر روی حوزه مدیترانه، بالکان، شمال آفریقا و کشور ترکیه دیده می شود. نواحی استقرار پرارتفاع تراز میانی بر روی غرب روسیه و اقیانوس اطلس دارای فشار سطحی مثبت می باشند که ساختار دینامیکی پرارتفاع های مذکور را به خوبی نشان می دهد.
ناهنجاری منفی فشار سطح دریا بر روی خزر می تواند منجر به کاهش جریانات دریا به ساحل شود که این امر منتج به افت بارش در برخی نواحی سواحل شمالی کشور طی پاییز پیشرو گردد. بر اساس تحقیقات صورت گرفته کاهش فشار بر روی خزر با افت بارش های این ناحیه رابطه مستقیم دارد.
کشیده شدن زبانه ای توده هوای پرفشار از روسیه به آسیای میانه با شارش های سرد در این بخش همراست که می تواند به کاهش دمای فصل در نواحی شرقی و جنوبی کشور منجر و بالعکس در نواحی غربی کشور افت فشار، منجر به وقوع دماهای بالاتر شود.
روباد (Jet Stream)
با مقایسه متوسط باد تراز ۲۵۰ هکتوپاسکال در طی سال های نام برده (سمت راست) با وضعیت نرمال بلند مدت دوره مشابه (سمت چپ) مشخص می گردد که در وضعیت میانگین روباد در سال های مشابه، هسته سرعت تمایل به سمت نواحی غرب تر در شمال دریای سرخ را نشان می دهد. همچنین میزان سرعت باد در هسته مرکزی نواحی همچون جنوب ایران، جنوب پاکستان و شمال هند نیز تضعیف را نشان می دهد.
نرخ بارش (Rate Precipitation)
بر اساس نقشه ناهنجاری بارش، در سال های مذکور که دارای وضعیت مشابه شاخص های پیوند از دور با زمان حاضر را داشته اند، میزان بارش بر روی نواحی غربی کشور تمایل به بیشتر از نرمال را طی پاییز (اکتبر تا دسامبر) نشان می دهد. این در حالی ست که در کرانه های غربی و مرکزی خزر افت بارش مشاهده می شود.
در بخش های جنوبی کشور نیز تمایل اندکی نسبت به افت بارش ها وجود دارد.
در سایر نواحی کشور همانطور که مشاهده می شود، میزان انحراف بارش نسبت به میزان نرمال سه ماهه پاییز در حد قابل ذکر نمی باشد.
دما (Temperature)
از نظر دمایی، در نیمه شرقی و جنوبی کشور دمای هوا تمایل به کمتر از نرمال را نشان می دهد که اوج این شرایط در جنوب شرق کشور قرار گرفته است.
در نواحی غربی نقطه مقابل شرق کشور، دمای هوا تمایل به بالاتر از میزان هنجار را نشان می دهد که این شرایط تا حدی در بخش های مرکزی کشور نیز کشیده شده است.
www.irmancy.ir