پیچانه(EDDY) چیست ؟و چه اطلاعاتی در مورد وضعیت هوای یک مکان به ما می دهد؟
یکی از پدیده هایی را که بر روی نقشه های سطوح بالای جو می توان مشاهده کرد، ادی یا پیچانه است.این پدیده خاص مایعات و گازها می باشد که در اثنای حرکت،هر یک از ذرات آن ها می تواند شتاب و در نتیجه سرعت متفاوتی داشته باشد.بنابراین حرکت بخشی از یک ماده سیال را در داخل پهنه ای وسیعتر، پیچانه می گویند.لذا در درون هوا می توان نوعی حرکات غیر مستقیم و دوار و موجی شکل را تحت عنوان پیچانه شاهد بود.ادی ها در واقع بیانگر بی نظمی های موجود در سطوح ارتفاع ژئوپتانسیل در امتداد یک عرض جغرافیایی می باشند که نشان دهنده ی انرژی پتانسیل متفاوت و در نتیجه عدم توازن تعادل هیدرو استاتیک هستند.چرا که در آن ها نیروی بالاسوی گرادیان فشار با نیروی پایین سوی جاذبه ی زمین در حالت تعادل قرار ندارند.به عبارتی برآیند نیروهای وارده در این مناطق در جهت قائم صفر نیست.ارتفاع کم سطوح ژئوپتانسیل نشانه ی فشار کم(چرخند) و پیچانه مثبت ، و ارتفاع زیاد آن نشان دهنده ی پرفشار(واچرخند)و پیچانه منفی می باشد.در پیچانه های مثبت که با تاوایی نسبی مثبت همراه است، هوا در مسیری دایره ای و بسته با مساحت کوچکتر و در جهتی موافق حرکت وضعی زمین (خلاف عقربه های ساعت ) جریان می یابد.بنابر این شرایط برای صعود دینامیکی هوا آماده است.زیرا واگرایی فوقانی سبب تخلیه ی بیشتر هوا و در نتیجه کاهش فشار و مکش هوای زیرین می شود که در صورت وجود رطوبت در منطقه،با پدیده ابرناکی و ریزش باران مواجه خواهیم شد.به عبارتی پیچانه های مثبت جوی منقلب و ناپایدار را به همراه دارند.پیچانه های منفی که با کاهش تاوایی نسبی و افزایش نیروی کوریولی مشخص می شوند دارای حداقل تاوایی هستند. جریان هوا در این نوع پیچانه ها در مسیری بسته و دایره ای، با مساحت بزرگتر و در جهتی مخالف حرکت وضعی زمین(ساعتگرد)صورت می گیرد.نتیجه این که این نوع چرخش با نزول هوا و افزایش فشار و هوایی صاف و پایدار همراه است.با توجه به موارد فوق با ترسیم نقشه های سطوح ژئوپتانسیل و آشکار سازی پیچانه های مثبت و منفی بر روی آن ها می توانیم در تحلیل پدیده های سینوپتیکی از قبیل بارش و دما در ابعاد زمانی و مکانی موفق تر عمل کنیم و به نتایج بهتری دست یابیم.
[1]