- وب سایت جامع هوا و اقلیم شناسی ایران - https://climatology.ir -

مختصری در مورد تاوه قطبی(Polar vortex)

در تعریف تاوه قطبی در فرهنگ هواشناسی اینچنین آمده است : “گردش چرخندی بزرگ مقیاس در بخش میانی و بالایی تروپوسفر(ورد سپهر) که مرکز آن معمولا در مناطق قطبی است”

به طور متوسط تاوه قطبی ۲مرکز دارد یکی در نزدیکی جزیره بافین در شمال کانادا و دیگری بر روی شمالشرق سیبری واقع شده است . سازمان هواشناسی  جهانی تاوه قطبی را گردش چرخندی بزرگ مقیاس در ورد سپهربالایی و میانی تعریف کرده است که مرکز آن معمولا در مناطق قطبی می باشد.

این گردش جوی کاملا مداری نیست و به طور مکرر بوسیله فعالیتهای نصف النهاری ناشی از عواملی مانند ناهماهنگیهای خشکیها و دریاها و فعالیتهای پرخندی بر روی جبهه های جوی ، فعالیتهای خورشیدی و سایر فعالیتهای مداری شکسته می شود و ناوه های آن تا عرضهای پایین و پشته های آن تا قطب امتداد می یابد.

شدت ، گسترش، تحدید و یا تضعیف تاوه قطبی همراه با نوسانات پرفشار جنب حاره تعیین کننده شرایط اقلیمی در عرضهای میانی مانند ایران محسوب می شود.

وضعیت دما و بارش در کشور تحت کنترل ۲ پدیده تاوه قطبی و پرفشار جنب حاره می باشد. هرگاه محور ناوه های ناشی از تاوه قطبی در امتداد طولهای ۴۰ تا ۵۰ درجه شرقی عمیقتر شود و به عرضهای جنوبی کشیده گردد بارش کشور فراگیر بوده و از شدت بیشتری برخوردار خواهد شد و استقرار پشته در غرب دریای سیاه و شرق اروپا با افزایش بارش و کاهش دما در کشور همراه می گردد.