- وب سایت جامع هوا و اقلیم شناسی ایران - https://climatology.ir -

آیا آذر امسال با باران وبرف و سرما از راه می رسد ؟

ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال (متر)
طی هفته آخر آبان ۹۳، استقرار یک ناحیه پر ارتفاع را بر روی اسکاندیناوی خواهیم داشت که پشته حاصل از آن بخش های شرق و جنوب شرق اروپا و غرب روسیه را تحت استیلای قرار خواهد دارد. ناحیه کم ارتفاعی در عرض های قطبی آسیا بر روی سیبری روسیه حاکم خواهد بود که امتداد تراف حاصل از آن تا آسیای میانه نیز گسترش خواهد داشت.

خطوط هم ارتفاعی که از بخش های غربی خاورمیانه عبور می کند، بیانگر استقرار یک موج کوتاه روی منتی الیه مدیترانه شرقی و غرب خاورمیانه می باشد که در واقع همان سامانه بارشزایی ست که نحوه فعالیت آن طی هفته آخر آبان به صورت مبسوط در بخش های قبلی ارائه گردید. این موج منجر به جریانات جنوب غربی بر روی ایران خواهد شد.


در طی هفته اول آذر ۹۳، ناحیه پر ارتفاع اروپا، ضمن تضعیف نسبی تا حدودی به سمت غرب در منطقه اروپا جابجا خواهد شد و مرکز آن بر روی اسکاندیناوی مستقر می شود. ناحیه کم ارتفاع حاکم بر روی سیبری روسیه تحرک قابل توجهی را نشان نداده اما با عقب رفت ناحیه پر ارتفاع اروپایی، جانب غربی آن به سمت غرب گسترش یافته، بخش وسیعی از روسیه،‌ آسیای میانه، خاورمیانه و ایران را تحت پوشش خود قرار خواهد داد و امتداد تراف مورب منطقه کم ارتفاع تا شمال دریای سرخ نیز گسترش خواهد یافت.

این وضعیت با افزایش گرادیان خطوط هم ارتفاع تراز میانی جو بر روی ایران و خاورمیانه همراه شده و منجر به افت ارتفاع ستون جو منطقه می گردد.

با مقایسه وضعیت تراز میانی جو در ۲ برهه یاد شده، می توان دریافت که:

۱- در طی هفته آخر آبان ۹۳، ناحیه ورتکس قطب شمال وضعیتی بسیار مغشوش و تخریب شده ای را نشان می دهد. به این معنا که با تقویت و گسترش ۲ ناحیه پر ارتفاع در اروپای شمالی و میانه شمال اقیانوس آرام (آلئوشن) منجر به فشردگی ورتکس قطبی و ۲ قطبی شدن آن می شود. یک قطب در نیمکره غربی بر روی کانادای غربی و شمال غرب آمریکا واقع شده و دیگری بر روی سیبری روسیه واقع می شود. این وضعیت منجر به حرکت ناحیه ورتکس قطب اخیر در نیمکره شرقی می شود. در طی هفته اول آذر تقارن ورتکس قطبی تا حدی بالاتریی باز خواهد گشت.

۲- مولفه نصف النهاری جریانات نیمکره شمالی طی هفته آخر آبان در حد بالایی بوده به طوری که حرکت مداری جریانات جو، کندتر اتفاق می افتد، در این وضعیت توده های آب و هوایی از تحرک کمتری برخوردار بوده و مناطق تحت تاثیر خود به مدت بیشتری دوام خواهند داشت. در هفته اول آخر از میزان مولفه نصف النهاری جریانات کاسته شده و حرکت غرب به شرقی آنها افزایش را نشان می دهد.

در هفته آخر آبان ۹۳،‌ نفوذ زبانه های توده هوای پرفشار مهاجر اروپایی را نشان می دهد که به دریا خزر نفوذ داشته و بتدریج تا روزهای پایانی هفته بخش وسیعی از کشور را تحت پوشش خود قرار می دهد. همچنین ناحیه کم فشار سطح زمین در شمال دریای سرخ و غرب خاورمیانه را خواهیم داشت که بیانگر زبانه های کم فشار جنوبی در این بخش ها می باشد. به طور کل میانگین میزان فشار در سطح کشور طی این برهه متمایل به بالاتر از هنجار بلند مدت می باشد.

متوسط فشار سطح دریا (هکتوپاسکال)

در هفته اول آذر ۹۳، مرکز پرفشار سیبری گسترش مداری قابل توجهی از طرف زبانه های غربی خود نشان می دهد. بطوری که با توجه به خطوط هم فشار سطح دریا، زبانه های غربی آن تا میانه دریای مدیترانه و کشور ایتالیا نیز خواهد رسید ! میزان فشار سطح دریا در جانب غربی این توده هوا تا ۴ هکتوپاسکال قوی تر از حالت نرمال بوده اما میزان فشار هسته مرکزی آن و همچنین جانب شرقی آن در خاور دور کمتر از نرمال پیش بینی می شود. همزمان با این اتفاق تراف دریای سرخ تقویت قابل توجهی را از خود نشان می دهد، بخش وسیعی از شبه جزیره عربستان، ‌ایران، شمال شبه قاره هند و پاکستان دارای فشار سطح کمتر از نرمال می باشد.

 

یک اصل اثبات شده در مورد وضعیت بارشی کشور که بیان می دارد :‌ « پرفشار در عرض شمالی و کم فشار در عرض جنوبی» دقیقا به وضعیت مورد بحث در این پست اشاره دارد. وجود زبانه های توده هوای پرفشار در عرض های شمالی بر روی دریای خزر که با ریزش هوای سرد شمالی به سمت کشور همراه می باشد و همچنین گسترش زبانه های کم فشار از عرض های جنوبی که با فرارفت هوای گرم و مرطوب مصادف می باشد و ادغام این دو بر روی کشور سبب شرایط ایده آل بارشی در کشور طی هفته اول آذر ۹۳ از منظر جو تحتانی می باشد.

دمای هوا تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال (سلسیوس)

نقشه دمای هوا تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال نیز دقیقا انطباق وضعیت دمایی را با وضعیت تراز میانی جو در برهه های زمانی ذکر شده نشان می دهد.

در طی هفته آخر آبان ۹۳، ۴ قطب دمایی در عروض جنب قطبی دیده می شود. ۲ قطب سرمایی بر روی سیبری روسیه و شمال قاره آمریکا بوده و دو قطب گرمایی بر روی گرینلند و شمال اقیانوس اطلس استقرار خواهند داشت. هوای سرد روسی در بخش های غربی کشور، آسیای میانه، نوار شمالی و شرق ایران نفوذ خواهد نمود.

در هفته اول آذر ۹۳، ریزش جریانات شمال غربی با توجه به آرایش خطوط همدما بر روی شمال غرب اروپا (اسکاندیناوی) و هجوم هوای سرد سیبریایی را از شمال شمال شرق به آسیا میانه، ایران و خاورمیانه ترسیم گشته ست.

ناهنجاری بارش (میلی متر/ روز)

مقایسه وضعیت ناهنجاری بارش در ۲ برهه یاد شده نشان دهنده وضعیت مطلوب بارشی هفته اول آذر ۹۳ در سطح منطقه و ایران می باشد:



برونداد مدل CFS v2
همواره بایستی به مدل بسیار مهم CFS v2 توجه نمود.

بر اساس خروجی مدل مذکور در طی برهه ۲ الی ۷ آذر ۹۳ در اغلب مناطق کشور درصد میزان نرمال بارش بالاتر از حد نرمال را نشان می دهد این وضعیت در نیمه جنوبی کشور در برخی نواحی استان های بوشهر، فارس، هرمزگان،‌ یزد، کرمان و سیستان و بلوچستان تا بیش از ۷۰۰ % نیز بالغ می گردد.

 

از نظر دمایی، وضعیت ترسیم شده مدل CFS v2 همخوانی زیادی با برونداد مدل صادر شده از سوی مرکز آب و هوایی توکیو (JMA) ندارد. گرچه در بخش هایی از عرض های شمالی روسیه استقرار هوای سرد دیده می شود اما در سطح کشور در بیشتر بخش ها دمای هوا بالاتر از نرمال را بیان می دارد. باید این نکته را متذکر شد که این مدل در برآورد وضعیت دمایی کشور در گذشته دچار خطاهای فاحشی بوده ست.
منبع: آژانس هواشناسی