عصر اهواز

نمای نیمکره شمالی میانگین ناهنجاری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال طی ۷ روز آینده، نشاندهنده کاهش نسبی ارتفاع و فشار جو بر روی مدار قطب شمال می باشد. به نظر می رسد این وضعیت با شرایط منفی شاخص NAO همراه باشد که در طی آن، استقرار یک ناحیه پرارتفاع بر روی ایسلند _ گرینلند و حاکمیت کم ارتفاع در عرض های پایین تر در شرق اقیانوس اطلس انتظار می رود.

گسترش محور ناوه شرق اطلس تا عرض های پایین تر، سبب کاهش ارتفاع در ناحیه آزور خواهد شد. این عمل موجب جابجایی مداری _ شرق سوی مرکز پر ارتفاع آزور و گسترش محور آن از میانه دریای مدیترانه تا شرق اروپا، دریای سیاه و خزر گسترش خواهد داشت.

شکل گیری یک کم ارتفاع بسته در حوالی شرق مدیترانه در زیر مرکز پرارتفاع آزور، ساختار بلاک دو قطبی را در نواحی تحت تاثیر پرارتفاع و کم ارتفاع مذکور پدید می آورد.  این شرایط سبب ۲ شاخه شدن جریانات غربی در منطقه یاد شده می شود، شاخه شمالی از بالای مرکز پرارتفاع آزور به جریانات اصلی جو که به عرض های بالاتر عقب نشسته اند می پیوندد و شاخه جنوبی در ست از زیر مرکز کم ارتفاع از شرق مدیترانه و شمال دریای سرخ به سمت غرب خاورمیانه جریان می یابد.

 ۱٫ شکل؛ راست: ناهنجاری فشار سطح دریا (هکتوپاسکال)، چپ: ناهنجاری ارتفاع ۵۰۰ هکتوپاسکال (متر) طی ۷ روز آینده

استقرار ناوه در شرق مدیترانه می تواند تاوایی لازم جهت تشدید ناپایداری ها را در شرق مدیترانه و غرب خاورمیانه فراهم آورد به ویژه تقویت منطقه همگرایی دریای سرخ نیز می تواند با این شرایط افزایش گردد.

برآیند شرایط ذکر شده، سبب ایجاد جریانات گرم و مرطوب جنوب غربی _ شمال شرق در غرب خاورمیانه و احتمالا بخش هایی از غرب ایران و جریانات سرد شمال غربی _ جنوب شرقی در شرق خاورمیانه خواهد شد.

پتانسیل سرعت سطح ۲۰۰ هکتوپاسکال طی ۷ روز آینده شرایط واگرایی تراز فوقانی را در حاره غرب اقیانوس هند و همگرایی را در منطقه قاره دریایی و غرب اقیانوس آرام نشان می دهد. بر روی دریای سرخ نیز شرایط به سمت واگرایی جو فوقانی می باشد. در صورتی که واگرایی تراز فوقانی جو با همگرایی سطح زمین در همین ناحیه همراه باشد، سبب کاهش فشار ستون جو و تقویت صعود می گردد.

 ۲٫ شکل؛ راست: سرعت پتانسیل تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال (۲×۱٫۰E6m^۲/s)، چپ: میانگین ارتفاع ژئوپتانسیل ۵۰۰ هکتوپاسکال (متر) طی ۷ روز آینده

سری نقشه های ۷ روز آینده ارتفاع ژئوپتانسیل ۵۰۰ هکتوپاسکال و ناهنجاری آن، حاصل ار برونداد مدل ECMWF، بیانگر شرایط گسترش پایداری جو بر روی کشور می باشد. در ۲ سوی غرب و شرق خاورمیانه حضور مراکز کم ارتفاع مشاهده می شود. نوسان مداری محور پشته پر ارتفاع عموما بر روی ایران می باشد. این پرارتفاع ناشی از الحاق منطقه پرفشار آزور از سمت شمال و پرفشار جنب حاره خاورمیانه از سوی جنوب بر روی ایران بوده که شرایط را به سمت پایداری بیشتر سوق می دهد.

در صورتی که محور پشته بر روی ایران متمایل به سمت شرق شود جریانات ناپایدار گرم و مرطوب جنوبی غرب خاورمیانه، امکان تاثیر گذاری بر روی بخش هایی از غرب کشور را خواهد داشت.

در نقشه های منتهی به انتهای هفته، پرارتفاع آزور به سمت غرب و بر روی اروپا جابجا می شود. در این زمان، نفوذ نیمروزان یک موج شمالی از سمت عرض های بالا و الحاق آن به ناحیه کم ارتفاع استقرار یافته بر روی ترکیه و دریای سیاه دیده می شود. محور پشته بر روی ایران به سمت مناطق مرکزی متمایل شده و از این سو جریانات جنوب غربی در غرب خاورمیانه می تواند بر روی نواحی غربی کشور تاثیر گذار باشد.

 ۳٫ شکل؛ سری نقشه های  ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال (دکامتر) و ناهنجاری آن (ژئوپتانسیل متر)

بر اساس خروجی مدل سامانه پیش بینی جهانی (GFS)، ناهنجاری دمای بیشینه (۱۲ زولو / ۱۵:۳۰ ایران) طی ۷ روز آینده بیانگر تمرکز هوای سردتر در نیمه اول هفته و ناهنجاری گرم تر از نرمال دما طی نیمه دوم هفته پیشرو در سطح کشور می باشد.

همانطور که مشاهده می شود، در اوایل هفته دما در بیشتر مناطق کشور نسبت به نرمال درجاتی از زیر نرمال (سردتر) را نشان می دهد که تمرکز آن در شمال شرق کشور و ارتفاعات رشته کوه البرز می باشد.

با تضعیف و حرکت توده هوای پرفشار سطح زمین به سمت شرق و افزایش تدریجی ارتفاع تراز میانی جو، دمای هوا از روز یکشنبه ۲۰ مهر ۹۳، از سمت نوار غربی و سواحل خزر روند افزایشی خواهد داشت و هوای سرد محدود به بخش های شرقی تر می شود.

به نظر می رسد با خروج توده هوا پرفشار از روی دریای خزر و جایگزین شدن آن با زبانه کم فشار عبوری عرض های شمالی که با جنوبی شدن جهت جریانات نزدیک به سطح زمین همراه می باشد، طی روزهای دوشنبه و سه شنبه با پدیده فون / چینوک (گرمباد) در سواحل خزر مواجه باشیم.

۴٫ شکل؛ ناهنجاری دمای هوا بیشینه طی روزهای شنبه ۱۹ الی سه شنبه ۲۲ مهر ۹۳ (سلسیوس)

در نیمه دوم هفته تتمع هوای سرد، از نواحی شرقی کشور خارج شده و در بیشتر نواحی کشور دمای هوا بالاتر از هنجار موقع سال می باشد.

در برخی نواحی شمالی کشور که غالبا نوار ساحلی و ارتفاعات رشته کوه البرز می باشند، ناهنجاری دمای هوا به بیش از ۸ + درجه سلسیوس نسبت به نرمال افزایش را نشان می دهد.

لکه ای از دمای زیر نرمال در روز پنجشنبه در میانه غربی کشور دیده می شود که می تواند ناشی از تقویت جریانات مرطوب جنوب غربی و افزایش پوشش ابر آسمان نیمروز در این نواحی باشد.

 ۵٫ شکل؛ ناهنجاری دمای هوا بیشینه طی روزهای چهارشنبه ۲۳ الی جمعه ۲۵ مهر ۹۳ (سلسیوس)

بر طبق خروجی ۳ مدل (GFS، ‍ECMWF و CMC) مجموع بارش ۱۹۲ ساعت آینده، بر روی نوار شمالی کشور و همچنین ۱/۲ شمالی نیمه غربی و ناحیه ای از زون زاگرس جنوبی رخداد بارش هایی را خواهیم داشت. در مدل های یاد شده غرب استان گیلان تمرکز هسته بارشی طی ۷ روز آینده می باشد. در ۲ مدل ECMWF‌ و GFS بر روی ارتفاعات جنوب و غرب استان گیلان و همچنین مازندران بارش های قابل توجهی دیده می شود. در این دو مدل بارش های بخش غربی محدود به ناحیه زاگرس میانی به سمت البرز غربی ترسیم شده است. در هر ۴ مدل همچنان طی هفته های گذشته بارش در ارتفاعات زون زاگرس جنوبی به چشم می خورد.

مدل نیروی دریایی آمریکا – NAVGEM، شرایط ضعیف بارشی را در کل کشور طی ۱۴۴ ساعت آینده ترسیم نموده ست.

۶٫ شکل؛ مجموع بارش ۱۹۲ ساعت آینده (اینچ) بر اساس خروجی ۳ مدل ECMWF، GFS، GEM و ۱۴۴ ساعت آینده از خروجی مدل NAVGEM

نقشه ناهنجاری مجموع بارش ۱۹۲ ساعت آینده، بیانگر وضعیت نرمال بارشی این برهه زمانی در اغلب نواحی کشور می باشد.

ناحیه بارشی زیر نرمال در مدت زمان یاد شده، در سواحل خزر و بخش هایی از شمال غرب کشور متمرکز می باشد که در کرانه های ساحلی استان گیلان و مناطقی از استان اردبیل به ۱۲ الی ۲۰ میلی متر بالغ می گردد.

ناحیه فرانرمال بارشی عمدتا بر روی میانه غربی کشور و بخشی از زاگرس جنوبی قرار دارد.

از نظر دمایی، متوسط دمای ۱۹۲ ساعت آینده در ۲/۳ نیمه غربی کشور بالای هنجار متوسط دمای مدت مشابه در آمارهای بلند مدت می باشد در نقطه مقابل، نیمه شرقی کشور دارای متوسط دمای ۷ روزه متمایل به زیر هنجار می باشد.

تمرکز هوای سردتر از نرمال در میانه نیمه شرقی کشور و ناهنجاری مثبت آن در جنوب غرب کشور بر روی استان خوزستان واقع خواهد شد.

۷٫ شکل؛ راست: میانگین ناهنجاری دمای هوا‌، چپ: میانگین ناهنجاری مجموع بارش ۷ روز آینده

irmancy.ir