امروز:جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
زمان انتشار : چهارشنبه, شهریور 12ام, 1393 | پرینت مطلب |جلیل هلالی| بازديد: 665 بار

یخبندان در خاک و عوامل موثر بر آن

خاک به عنوان بستر رشد گیاهان بوده و فرآیندهای بیولوژیکی متعددی در ان انجام می شود. خاک به عوامل و تنشهای محیطی از جمله خشکسالی و یخبندان واکنش نشان می دهد و از لحاظ شیمیایی و فیزیکی دچار تغییر و تحول می گردد.

هنگامی که سطح خاک سرد می­شود، یک شیب دمائی بین سطح خاک و لایه­های پایین ایجاد می­شود و سبب برقراری شار گرما بین آن­ها می­شود. اگر دمای سطح خاک از نقطه یخبندان خاک پایین­تر رود، نفوذ سرما به داخل خاک سبب انجماد آب موجود در خاک و آزاد شدن گرمای نهان می­شود. یخ­زدن آب در محیط­های متخلخل نظیر خاک لزوماً در دمای صفر درجه سانتیگراد اتفاق نمی­افتد و ممکن است در دماهای پایین­تر از صفر اتفاق بیفتد که به این پدیده نزول نقطه انجماد اطلاق می­شود. دلیل این­که کل آب موجود در خاک در یک دمای ثابت یخ نمی­بندد، به نیروهای نگهدارنده آب در خاک نسبت داده شده است (جیم و نورم، ۱۹۸۰). این موضوع اولین بار توسط فیشر (۱۹۲۴) مطرح شد. او نشان داد که مهم­ترین عامل نزول نقطه انجماد در خاک، غلظت املاح در خاک نبوده و به نیروهای نگهدارنده رطوبت در خاک مربوط می­شود. نزول نقطه انجماد در خاک­های ریز بافت بیشتر مشاهده می­شود و با کاهش آب مایع موجود در خاک، نقطه انجماد هم پایین­تر می­رود، به گونه­ای که پایین­ترین نقطه انجماد به چسبیده­ترین پوسته­های آب به خاک نسبت داده شده است (ویلیامز، ۱۹۶۸).

در این نوشته به بحث پیرامون تاثیر یخبندان بر خاک و عوامل تشدید کننده آن پرداخته شده است. در ادامه مدلهای بررسی پدیده یخبندان نیز ارائه شده است.

soil frost


برچسب‌ها:,







avatar

نویسنده: جلیل هلالی