آیا تابستان سال ۱۳۹۳ (۲۰۱۴) گرم ترین تابستان دنیا رقم خواهد خورد؟
یک شناخت عامه اقلیم شناختی یا به عبارت دقیق تر اقلیم شناسی عوام وجود دارد که می گوید هر قدر در زمستان هوا سردتر باشد در تابستان بعدی به همان اندازه هوا نیز گرمتر خواهد بود. قابل توجه است که به خاطر تکرار چندین باره حقیقت یاد شده اقلیمی این باورها تبدیل به باورهای عمیقی شده اند که قدیمیان و نیاکان ما آنها را به عنوان اقلیم شناسی عوام مورد تأیید قرار داده اند. با توجه به سرمای بی سابقه زمستان امسال به نظر می رسد که باور مذکور در تابستان سال ۱۳۹۳ به حقیقت نزدیک خواهد شد. با این مقدمه به سراغ اصل مطلب که در خصوص چند و چون گرمایش شدید تابستان پیش و رو که منبع آن وبلاگ استاد معزز و دانشمند جناب آقای دکتر یوسف قویدل رحیمی می باشد می رویم
دلتان را به برف‌های چند ماه اخیر خوش نکنید، زیرا زودتر از آنچه تصور کنید آب می‌شوند و از خرداد ماه، شما خواهید ماند و گرمای خرماپزان تابستان. دلیلش هم پدیده ال‌نینو است.
از الان به فکر سرویس مرتب کولر خود باشید. برف‌های چند هفته اخیر زودتر از آنچه تصور کنید آب می‌شوند، و کمتر از شش ماه بعد، شما خواهید ماند و گرمای خرما پزان تابستان. پیش‌بینی‌های آب و هوایی نشان می‌دهند که سال ۲۰۱۴/۱۳۹۳ شاید گرم‌ترین سالی باشد که سازمان‌های هواشناسی جهان تاکنون به خود دیده‌اند. دلیلش هم پدیده ال‌نینو است که آماده می‌شود جو زمین را به جهنمی تمام عیار تبدیل کند.
پدیده ال‌نینو زمانی اتفاق می‌افتد که آب‌های گرم مدفون شده در اقیانوس آرام تا سطح اقیانوس بالا بیایند و در طول خط استوا به سمت آمریکا پخش شوند. در اثر این رویداد، در نواحی اطراف پرو و اکوادور به مدت ۹ ماه یا بیشتر باران خواهد بارید و این مناطق شاهد سیلاب خواهند بود و دی سوی دیگر، یعنی اندونزی و استرالیا خشکسالی و آتش‌سوزی در صدر اخبار خواهد نشست. این بخشی از چرخه ویرانگر اقلیمی به نام نوسان جنوبی ال‌نینو است.
البته تا رسیدن بهار (که از آن به «سد بهار» تعبیر می‌شود) نمیتوان به دقت در مورد بازگشت ال‌نینو اظهار نظر کرد. اسکات پاور از اداره هواشناسی ملبورن استرالیا می گوید: « سیکل نوسانی ال‌نینوی جنوبی کم و بیش در ماه‌های فروردین، اردیبهشت و خرداد هر سال تکرار خواهد شد».
ونجو کای از آژانس ملی پژوهشی استرالیا CSIRO می‌گوید: «مشکل این است که متغیرهای پس زمینه بسیار زیادی در اتمسفر و اقیانوس وجود دارد، و سخت است که سیگنال خاصی را درمیان این نویزها تشخیص دهیم. حتی اگر ال‌نینوی در حال گسترش داشته باشیم، پیش‌بینی آن کار ساده‌ای نخواهد بود«.
ارتباط های هوایی
اما حالا به نظر می‌رسد مدلی آبوهوایی که هدف آن به طور اختصاصی پیش‌بینی ال‌نینو است، بتواند با آزمایش یک ویژگی آب‌و‌هوای اقیانوس آرام که پیش از این بررسی نشده بود، در میان نویزها به دنبال سیگنال مطلوب بگردد.
پیش‌بینی‌های قبلی مبتنی بر مدل‌های کامل آبوهوایی بودند. ارمین بانده و همکارانش از دانشگاه یوستوس لایبیگ در گسن المان، قدرت ارتباط بین دمای هوا بر فراز استوا و دمای هوا در بقیه اقیانوس ارام را بررسی کردند. موارد ثبت شده نشان می‌دهند که در سال قبل از ظهور ال‌نینو، ارتباط دمایی بین دو ناحیه بیشتر می‌شود و این بدین معنی است دماهای این دو ناحیه، نسبت به زمان‌های دیگر، بیشتر به هم شباهت پیدا می‌کنند.
این گروه همچنین دریافته است تقریبا در ۷۵ درصد مواردی که این ارتباط‌های اتمسفری به یک توان بحرانی می‌رسد، در آن سال ال‌نینو رخ می‌دهد. بانده می‌گوید: «قطعا ارتباطی بین حالت مشترکی که ما در اتمسفر اندازه گیری می‌کنیم، و شروع پدیده ال‌نینو وجود دارد». اما چرایش را کسی نمی‌داند.
حالا اطلاعات هواشناسی جهانی حاکی از آن است که در سپتامبر ۲۰۱۳/شهریور ۱۳۹۲ به این حد آستانه رسیده‌ایم. بانده می‌گوید: «در نتیجه، احتمال به وقوع پیوستن ال‌نینو در سال ۲۰۱۴/۱۳۹۳ برابر با ۰٫۷۶ است». به عبارت دیگر، ۷۶ درصد احتمال دارد که امسال شاهد پدیده ال‌نینو باشیم.
در نتیجه تغییرات آبوهوایی، احتمالا سال ۲۰۱۴/۱۳۹۳ یکی از گرم‌ترین سال‌های ثبت شده در تاریخ خواهد بود. اگر امسال ال‌نینو رخ دهد، سال ۲۰۱۴ حتی از این هم گرمتر خواهد شد؛ شاید حتی به گفته کای، گرم‌ترین سال تاریخ. ولی از آنجا که ال‌نینو معمولا دو سال تقویمی به طول خواهد انجامید، شاید این عنوان به سال ۲۰۱۵/۱۳۹۴ برسد. «احتمالش وجود دارد، ولی قطعیت ندارد. متغیرهای دیگری هم وجود دارند که می‌توانند اوضاع را دگرگون کنند«.
اکنون تعداد روز افزونی از مدل‌های آبوهوایی هم وقوع ال‌نینو را برای سال ۲۰۱۴/۱۳۹۳ پیش‌بینی می‌کنند. معلوم نیست که آیا این پدیده از نوع ال‌نینوی مطلق مانند سال ۱۹۹۸/۱۳۷۷ خواهد بود، یا نه. ال‌نینوی آن سال، جان ده‌ها هزار نفر را گرفت. ولی کای فکر می‌کند که احتمال زیادی برای وقوع ال‌نینوی مطلق وجود ندارد، چون متغیر بلند مدت‌تر در آب‌و‌هوای اقیانوس آرام، از شدت آن خواهد کاست.