عصر اهواز

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی گزارشی با عنوان «هواشناسی کشاورزی و فرصت های پیش رو» منتشر کرد.

به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی ، دفتر مطالعات زیربنایی این مرکز با بیان این مطلب که امروزه نقش انکارناپذیر پدیده های جوی و اطلاعات مربوط به آن در عرصه های مختلف، بر هیچ کس پوشیده نیست و همه افرادی که در زمینه های مختلف علمی، تحقیقاتی ، اجتماعی و اقتصادی فعالیت می کنند، ناگزیر از شناخت و پردازش پدیده های جوی هستند افزود: علم هواشناسی در بخش های مختلف از جمله فعالیت های عمرانی ، بخش انرژی، دریانوردی و هوانوردی و بخش کشاورزی کاربرد فراوانی دارد. بخش کشاورزی از جمله بخش هایی است که هواشناسی در آن کاربرد گسترده ای دارد. هواشناسی کشاورزی به دنبال کشف و تعریف آثار و در نتیجه کاربرد علوم جوی در کشاورزی نوین است. انجام عملیات کشاورزی بدون لحاظ کردن شرایط جوی و پارامترهای هواشناسی، منجر به خسارات احتمالی فراوان می گردد. وظیفه اصلی علم هواشناسی کشاورزی،تقویت تولیدات کشاورزی و دامی در راستای تطبیق کلیه عملیات زراعی با شرایط جوی، در نتیجه استفاده از داده های اقلیمی به بهترین وجه می باشد. شرایط آب و هوایی از قبیل شدت تابش، مقدار نور، دمای هوا ، میزان بارندگی ، سرعت باد و رطوبت هوا و چگونگی تغییرات آنها، عوامل اصلی تعیین کننده نوع گیاهانی است که در یک منطقه ، قابلیت کشت و توسعه را دارا هستند و به نوعی تعیین کننده الگوی کشت آن منطقه هستند. وضعیت جوی بر روی دام و طیور نیز به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم ، تاثیرگذار است. بسیاری از عملیات کشاورزی ، مانند تعداد دفعات آبیاری و میزان آنها، تعیین میزان نیاز آبی، تنظیم دمای سطح خاک و لایه های مجاور آن، میزان تبخیر و تعرق، تعیین دمای بهینه اکولوژیکی گیاه و مسائلی از این قبیل، مستلزم آگاهی از شرایط جوی می باشند که باید از طریق ثبت و پردازش آمار و داده های جوی به آنها دست یافت.

این گزارش می افزاید: هواشناسی کشاورزی ، پتانسیل های اقلیمی هر منطقه را منطبق با نیازها و محدودیت های جوی مربوط به محصولات مختلف، شناسایی کرده و از این رهگذر به تولید بهترین و مناسب ترین محصول اراضی آن منطقه، کمک شایانی می کند. به طور طبیعی ، محصولات کشاورزی همواره در معرض تهاجم پدیده هایی از قبیل ریزش سنگین تگرگ ، سرمازدگی ، سیلاب های مخرب ، خشکسالی و همچنین آفات و بیماری های مختلف قرار دارند و بر این اساس ، هواشناسی کشاروزی امروزه در کشورهای مختلف جهان توسعه یافته و بخش کشاورزی از خدمات بخش هواشناسی به نحو مطلوبی در جهت افزایش عملکرد محصولات بهره‌مند می شود.

در ایران نیز اخیرا در سازمان هواشناسی کشور سامانه ای تحت عنوان تهک راه اندازی و در اختیار کاربران مختلف از جمله کاربران بخش کشاورزی قرار گرفته است که تمامی خدمات فوق را در اختیار کشاورزان قرار داده و با توصیه ها و هشدارهای به موقع افزایش عملکرد محصول و همچنین کاهش خسارات وارده ناشی از بلایای طبیعی کمک شایانی کرده است. با توجه به پتانسیل این بخش جهت افزایش عملکرد محصولات کشاورزی و کاهش خسارات ناشی از بلایای طبیعی لزوم توجه ویژه به این بخش جهت حفظ امنیت غذایی کشور به خوبی احساس می گردد. لذا در این جهت لازم است دستگاه های مرتبط حمایت های لازم را از این بخش به عمل آورند.

از عمده مشکلات بخش هواشناسی کشاورزی کمبود نیروی انسانی متخصص و آموزش دیده است که بر اساس اعلام سازمان هواشناسی، این بخش جهت تکمیل کادر کارشناسی خود به ۲۷۲ نفر با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر نیاز دارد که جذب این تعداد نیروی جدید نیازمند تامین اعتبارات لازم می باشد.

با وجودی که در ماده (۱) بند «ج» قانون «تاسیس سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی جمهوری اسلامی ایران» ذکر شده است که «مهندس کشاورزی و منابع طبیعی شخصی است که حداقل مدرک کارشناسی و منابع طبیعی و رشته های مرتبط را دارا باشد» و در تبصره این بند نیز اشاره شده است که «رشته های اصلی کشاورزی و منابع طبیعی و رشته های مرتبط بر اساس ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری توسط رئیس سازمان تهیه و به تصویب شورای مرکزی می رسد»، اما متاسفانه با وجود ارتباط بسیار روشن رشته هواشناسی کشاورزی با بخش کشاورزی، هیچ گونه جایگاهی در سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی کشور برای این رشته در نظر گرفته نشده است که لازم است این وضعیت هر چه سریع‌تر اصلاح گردد.

در زمینه قوانین، تنها قانون موجود در زمینه هواشناسی، قانون اجازه تاسیس اداره کل هواشناسی، مربوط به سال ۱۳۳۷ بوده که در بند «الف» آن تاسیس ایستگاه های هواشناسی با توجه به احتیاجات کشور و انجام تفحصات علمی مورد توجه قرار گرفته است. به نظر می رسد با توجه به گذشت و مرور زمان و همچنین پیشرفت و توسعه صنعت هواشناسی بازنگری و اصلاح قانون یاد شده مثمرثمر باشد. مجلس شورای اسلامی می تواند با وضع قوانین کارآمد کمک شایانی به این بخش نماید. برای مثال بخش کشاورزی جهت اجرای طرح های مختلف از جمله تعیین و اجرای الگوی کشت متناسب با هر منطقه، اجرای طرح های آبیاری بارانی یا زیرسطحی و اجرای طرح های عمرانی کشاورزی ملزم به هماهنگی و همکاری با سازمان هواشناسی کشور گردد. همچنین با تخصیص بودجه مناسب جهت گسترش خدمات بخش هواشناسی کشاوریزی و ارائه آموزش های لازم به کشاروزان ، گسترش شبکه اطلاع رسانی ، خرید تجهیزات لازم و جدید و همچنین تامین نیروی انسانی متخصص ، به اعتلای جایگاه این بخش مهم کمک شایانی خواهند نمود.

متن کامل گزارش در زیر قابل دسترسی می باشد.
%d9%85%d8%aa%d9%86-%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%84-%da%af%d8%b2%d8%a7%d8%b1%d8%b4-%d9%87%d9%88%d8%a7%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%88-%d9%81%d8%b1%d8%b5%d8%aa-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%be%db%8c%d8%b4-%d8%b1

منبع: مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی
تاریخ خبر: ۱۳/۷/۱۳۹۵
ادرس درگاه مرکز پژوهش های مجلس شواری اسلامی
http://rc.majlis.ir/fa/news/show/990622