بحث تغییر اقلیم و افزایش بارش های یک روزه و تغییر کیفی ریزش های جوی به همراه ده ها عامل انسانی و طبیعی دیگر، باعث افزایش فرین های اقلیمی از جمله سیل شده اند. که در رسانه ها نیز شاهد اخبارهای دلخراشی در این خصوص می باشیم. لذا بایسته است تا دانشجو های اقلیم شناسی با روش های مناسب، آشنایی کافی را داشته باشند تا بتوانند نتیجه بهنجار در راستای یک طرح کار آمد را ارائه دهند.
خصوصیات فیزیکی حوضه ها از جمله ارتفاع و توپوگرافی؛ اثرات مستقیم و غیر مستقیم بسیار زیادی بر فرآیند فرسایش و سیل خیزی دارند.از بین رفتن خاک به وسیله فرسایش و مسایل مرتبط به آن در حوضه های رودخانه ای از مسایل بسیار مهم محیطی اخیر به شمار می رود(نخعی و قنوانی، ۱۳۸۵: ۶۵). علاوه بر فرسایش خاک؛ یکی دیگر از موارد مورد توجه در مطالعات سیل خیزی رسوب گذاری است. رسوبگذاری هنگامی صورت می گیرد که مقدار مواد منتقل شده به وسیله جریان آب بیش از توان حمل آن باشد که در این صورت مازاد آن رسوب می نماید.
منحنی هیپسومتری همانند شکل نیز قابل تعریف است.
[1]
این منحنی در ساده ترین تعرف ممکن در یک نمودار نسبتی از مساحت کل حوضه را به نسبتی از ارتفاع کل حوضه نمایش می دهد. از رابطه ریاضیاتی نمودار که بگذرم(هدف ما آموزش راحت و سریع است؛ لذا پیشنهاد می نمایم حتما مقاله ای که در منبع اشاره شده است و یا سایر منابع را مطالعه نمائید). شکل نموداری فرسایش حوضه در مراحل جوانی، بلوغ ، تعادل و پیری در شکل زیر نشان داده شده است.
[2]
با بررسی منحنی های مشاهداتی و تئوری به راحتی می توانید فرسایش و سیل خیزی آن حوضه را تحلیل نمائید.
منبع
نخعی، محمد؛ قنواتی، عزت الله(۱۳۸۵)، کاربرد منحنی های هیپسومتری بی بعد در تعیین مساحت های در حال فرسایش و رسوبگذاری حوضه خیرآباد استان کهکیلویه و بویراحمد، زمین شناسی ایران، سال دوم، شماره چهارم، صص ۶۵-۷۲٫