- وب سایت جامع هوا و اقلیم شناسی ایران - https://climatology.ir -

خروجی ماه اکتبر ۲۰۱۵ /مهر ۹۴ مرکز آب و هوایی ژاپن صادر شد

با توجه به صدور آخرین برونداد مرکز آب و هوایی ژاپن (JMA) برای ماه اکتبر بعنوان پی آغاز (onset) فصل بارش در جنوب غرب آسیا (ایران و شرق مدیترانه) تفسیری از این خروجی را ارائه میدهم:

11 [1]

بطور کلی بین مولفه های مختلف جو در الگوی ماه اکتبر ۲۰۱۵ همپیوستگی و تقارن دیده می شود.

در نقشه ناهنجاری سرعت پتانسیل تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال الگوی ۳ سلولی دیده می شود، ۲ سلول واگرایی تراز فوقانی بر روی غرب اقیانوس هند و حاره شرق آفریقا در همجواری دریای سرخ و دیگری بر روی شرق اقیانوس آرام.  در حالی که مرکز همگرایی تراز فوقانی بر روی خاور دور و غرب اقیانوس آرام به مرکزیت مجمع الجزایر جنوب شرق آسیا دیده می شود. این الگو سبب تقسیم گردش واکر به ۲ بخش اقیانوس آرام مرکزی _ شرقی و اقیانوس هند غربی می شود، به عبارت دیگه جریان هوا در جنوب شرق آسیا و مشخصا قاره دریایی حالت پرفشار و فرونشینی داشته سپس این هوای فرونشسته از ترازهای فوقانی، در جو پایینی به ۲ جهت غربی (شرقسو به سمت مرکز و شرق حاره اقیانوس آرام) و جهت شرقی (غربسو به سمت غرب اقیانوس هند) جریان می یابد. سپس در مراکز یاد شده به دلیل فشار کم جو به ترازهای فوقانی صعود می یابند. در نتیجه ما در طی اکتبر ۲۰۱۵ با چرخه واکر ۲ سلوله مواجه هستیم که در مرکز و شرق اقیانوس ارام و همچنین غرب اقیانوس هند (شرق آفریقا) تقویت همرفت و صعود و در جنوب شرق آسیا شامل قاره دریایی، اندونزی و استرالیا سرکوب همرفت و فرونشینی هوا را در پیش خواهیم داشت.

22 [2]

وقتی این شرایط مذکور رو با مدل بارش ماه اکتبر مطابقت میدیم قویا به انطباق شرایط تراز فوقانی با ناهنجاری بارش پی می بریم؛ در مجمع الجزایر جنوب شرق آسیا، اندونزی، شمال استرالیا و غرب اقیانوس آرام نرخ منفی بارش دیده شده در برخی از این نواحی افت بارش به بیش از ۴ میلی متر در روز بالغ می گردد، این شرایط نتیجه افزایش میزان پایداری جو این نواحی می باشد. در مقابل میزان ریزش ها در جنوب دریای سرخ، شرق آفریقا و حاره غرب اقیانوس هند و همچنین نواحی حاره مرکز و شرق اقیانوس آرام نرخ ریزش ها بالای هنجار مورد انتظار ست.

به دلیل وقوع النینو متوسط _ قوی در برهه زمانی اکتبر میزان ارتفاع تراز میانی در سراسر مناطق حاره بالاتر از سطح هنجار خواهد بود. نوع آرایش میانگین خطوط هم ارتفاع تراز میانی بر روی شرق مدیترانه و غرب خاورمیانه بیانگر الگوی مرطوب جنوب غربی در این منطقه استراتژیک هست که ناشی از وجود چرخندی بر روی شرق مدیترانه و واچرخندی بر روی شبه قاره هند بوده و شرایط خوبی رو جهت رخداد بهنگام و حتی زودهنگام ناپایداری های پاییزه و قابل تر نسبت به نرمال فراهم خواهد نمود.

 ​33 [3]

در نقشه زیر _ بالا؛ ناهنجاری تابع جریان تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال دیده می شود؛ در این نقشه ناهنجاری منفی تایع جریان تراز فوقانی بر روی اوراسیا نشان دهنده وجود ناهنجاری گردش چرخندی و در نتیجه پایین بودن موقعیت جت استریم جنب حاره ای نسبت به موقعیت نرمال خود می باشد. بر روی غرب اقیانوس هند – شرق آفریقا گردش ناهنجاری واچرخندی دیده شده که با برهم کنشی که با جریانات چرخندی گفته شده در اوراسیا بر قرار می سازد، سبب تقویت مولفه شرقسو تراز فوقانی (در مقابل جریان برگشتی غربسوی تراز فوقانی از چشمه انرژی منطقه موسمی هنگام تابستان) به سمت قاره دریایی شده و در مقابل بر هم کنش بین گردش واچرخندی بر روی مرکز حاره اقیانوس آرام شمالی و گردش چرخندی در حاره اقیانوس آرام جنوبی نیز باعث تقویت مولفه غربسو تراز فوقانی به سمت قاره دریایی خواهد شد و در کل منجر به همگرایی تراز فوانی بر روی جنوب شرق آسیا و ایجاد فرونشینی هوا از تراز فوقانی به سمت ستون پایینی جو این مناطق خواهد شد. لذا در این بخش باید به این نکته اشاره کنم که تقویت مولفه شرقسوی تراز فوقانی جو بر روی اقیانوس هند به سمت منطقه مونسون ناشی از پایان زودهنگام گردش موسمی (نرمال ۸ اکتبر) در ابتدای پاییز امسال خواهد بود این یک نکته بسیار مهم هست که نباید نادیده گرفته شود.

در نقشه میانی ناهنجاری تابع جریان تراز ۸۵۰ را می بینیم. دقیقا عکس حالت فوق در این تراز برقرار هست گردش سیکلونی به واچرخندی و بالعکس مبدل خواهد شد.
الگوی این نقشه را به خوبی می بینید و نیاز به توضیح من نیست این الگو در نهایت منجر به واگرایی تراز پایینی جو بر روی جنوب شرق آسیا خواهد شد بنابر این همگرایی و نزول هوا تراز فوقانی در این بخش تا ستون پایینی جو این مناطق گسترش پیدا کرده و یک جریان نزول شونده قوی از تراز فوقانی تا پایینی جو در این مناطق ایجاد می نماید، در نتیجه بخش نزول شونده سلول واکر در این بخش شکل می گیرد.
در منطقه ما ۲ مورد بسیار مهم دیده می شود که باید بهش اشاره کنم:

۱- بر روی شبه قاره هند مرکز گردش واچرخندی نشان از استقرار واچرخند و افزایش میان فشار سطح در شبه قاره هند، پاکستان و شمال اقیانوس هند ست، از طرفی بر روی شرق مدیترانه گردش چرخندی بیانگر سیکلون زائی شرق مدیترانه می باشد. نقش مرکز واچرخندی شبه قاره هند _ دریای عرب – شمال اقیانوس هند در ۲ بخش خلاصه می شود:
الف- در جانب غربی خود فرارفت هوای مرطوب و گرم حاره از سمت دریای سرخ
ب- تقویت مولفه شرقی _ مداری بر روی حاره اقیانوس هند و تقویت همرفت در دریای سرخ و حاره غرب اقیانوس هند و شرق آفریقاست.
۲- نتیجه بر هم کنش بین مرکز واچرخند و چرخندی یاد شده فراوانی و تشدید خط همگرایی دریای سرخ هست که منجر به افزایش میزان بارش ها به سمت ایران خواهد شد.

از منظر فشار سطح دریا، زبانه های شرقی توده هوای پرفشار آسیا به سمت غرب تا خزر و دریای سیاه گسترش خواهد داشت اما میزان فشار سطح ضعیف تر از حالت نرمال ست، همچنین تراف معکوس کمفشار فعال دریای سرخ تا شمال خلیج فارس گسترش خواهد داشت.

الگوی فشار بالاتر از نرمال سطح دریا بر روی شبه قاره هند، دریای عرب، شمال اقیانوس هند و پاکستان و فشار کمتر از نرمال بر روی شرق مدیترانه، دریای سرخ و ایران از الگوی ایده ال سطح زمین محسوب می شود. چرا که نقش پرفشار دریای عرب تغذیه رطوبتی کمفشاری های فعال در منطقه و ایجاد شیب فشاری مناسب هست.

44 [4]

در نقشه پایینی الگوی ناهنجاری تابع جریان و باد تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال دیده می شود که پر از نکات بسیار ریز هست که با توضیحات مفصل بالا کاملا قابل درک ست :

55 [5]

ما در ابتدای پاییز با یک النینو قوی و فاز مثبت دو قطبی اقیانوس هند (IOD) مواجه هستیم که با هم در تمامی مولفه های اتمسفری و جوی به خوبی همپیوندی برقرار خواهند کرد :

 66 [6] ​
منبع: tehranweather.ir