وسعت و تغییرپذیری پوشش فصلی برف از پارامترهای مهم سامانه اقلمی است که به علت اثرات آن بر ترازمندی انرژی و رطوبت و به دلیل وابستگی دمای سطحی به وجودیا عدم وجود پوشش برف اهمیت فراوانی دارد. در عین حال وجود تغییرات پوشش برف به عنوان شاخصی کلیدی در تغییر اقلیم مطرح است.
کتاب برف و اقلیم (فرآیندهای فیزیکی ، تبادل انرژی سطحی و مدل سازی) از انتشارات دانشگاه بوعلی سینا بوده و به تازگی در زمستان ۱۳۹۳ چاپ شده است. مترجمان (دکتری علی اکبر سبزی پرور، جلیل هلالی و دکتر مهدی پناهی) سعی نموده اند با ترجمه این کتاب به نوعی خلاء موجود در زمینه مطالعات برف را برطرف نمایند.
برف در حوضه های کوهستانی و مرتفع عامل کنترل کننده رفتار جریان آبراه ها محسوب شده و به عنوان منبع اصلی تامین و ذخیره آب، نقش مهمی را در چرخه آبشناسی ایفا می کند. آشنایی با برف و رژیم ذوب برف، تخمین و شبیه سازی آن و پیش بینی آن و در عین حال پیش بینی جریان ناشی از ذوب برف دارای اهمیت و کاربرد فراوانی در مناطق برف خیز همچون گستره غربی و شمال غربی کشور می باشد. بررسی جزئیات این مقوله در تامین آب شرب، کشاورزی، صنعت، تغذیه منابع آب زیرزمینی، تنظیم آب روخانه ها ، مدیریت تاسیات آبی و منابع آب، هشدار سیلاب، برآورد و پیش بینی حداکثر بارش محتمل و همچنین حداکثر سیل محتمل از اهمیت بسزایی برخوردار است. تاکنون در سطح کشور بجز معدود پژوهشهای موردی که غالباً در زمینه برآورد پهنه پوشش برف و سرعت ذوب برف می باشند تلاش علمی گسترده و منسجمی انجام نگرفته است. به این دلیل سعی شده است در این کتاب تا حد توان این خلاء ها پر شود.
کتاب حاضر مشتمل بر ۵ فصل می باشد که فصل اول آن به مقدمه و فصل دوم آن به معرفی فرآیندهای فیزیکی و خُرد مقیاس درون برف اختصاص دارد. در فصل سوم توازن جرم و انرژی بین دو محیط برف و نیوار (جَو) با تاکید بر تابش خالص، تابش بلند و تابش موجهای کوتاه مورد بحث قرار می گیرد. در فصل چهارم به مدلسازی پوشش برف پرداخته شده و در فصل پنجم نیز وضعیت موجود اندازه گیری های زمینی و ماهواره ای پوشش برف گزارش خواهد شد. لازم به توضیح است که علاوه بر پاورقی ها، در بخش انتهایی کتاب واژه نامه دو سویه انگلیسی به فارسی و فارسی به انگلیسی به منظور آشنایی خوانندگان با اصل واژه ها و معادلهای به کار رفته اضافه گردیده است.
این مجموعه در واقع به عنوان اولین تلاش در کشور در راستای عرضه علمی و جامع فرآیندهای مرتبط با ذوب برف و تاثیر آن بر اقلیم، روند بارش و دما محسوب می شود. کتاب حاضر مجموعه مفیدی برای دانشجویان و پژوهشگران علوم هواشناسی، اقلیم شناسی، هیدرولوژی، جغرافیا، جنگلداری، منابع آب و هواشناسی کشاورزی با تاکید بر مقوله تغییر اقلیم می باشد و افق های جدیدی را پیش روی دانش پژوهان قرار می دهد.
[2]