امروز:جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳
زمان انتشار : جمعه, آذر 28ام, 1393 | پرینت مطلب |جلیل هلالی| بازديد: 871 بار

معرفی ابرها- بخش اول

از دیدگاه علم هواشناسی، ابر یکی از پدیده­های مهم هواشناسی در هر محل می­باشد. ابر می­تواند وضعیت گذشته، حال و آینده نیوار را نشان دهد. امروزه متخصصینی که مطالعات تغییر اقلیم را پیگیری می­کنند علاوه بر بررسی تغییرات کمیت­های اساسی مانند دما به پارامترهای دیگر هواشناسی مانند ابرناکی که از سازوکارهای پسخور در جو به شمار می­رود و در تغییرات دما نیز مؤثر است توجه می­کنند.

۱- ابرهای سیروس

کریستال­های یخی عامل اصلی تشکیل دهنده ابرهای سیروس می­باشد. این ابرها به صورت رشته­های سفید رنگ یا نوارهای باریک با ظاهری شبیه یک دسته مو یا ابریشم­های درخشان دیده می­شود. رنگ این نوع ابرها سفید بوده و گاهی اوقات به صورت الیاف و خطوط مستقیم یکنواخت یا همراه با خمیده­گی­های نامنظم دیده می­شوند. بعضی از این ابرها دارای ابتدا یا انتهای خمیده یا چنگکی بوده و به سرعت در آسمان توسعه می­یابند. در برخی مواقع این نوع ابرها به صورت متراکم­تر و همراه با شکل­های کومولی فرم دیده می­شوند که در مقابل نور خورشید خاکستری رنگ به نظر می­رسند و گاهی نیز مانند لایه نازکی خورشید را مات یا کدر می­نمایند. ابرهای پَرسا چنانچه به افق نزدیک نباشند و در بالای سر قرار گرفته باشند از تمام ابرهای موجود در آسمان سفیدتر به نظر می­رسند ولی چنانچه در افق قرار گرفته باشند رنگ آن­ها متمایل به سفید خواهد بود و یا به صورت مات دیده خواهند شد. هنگام غروب و طلوع خورشید چنانچه این نوع ابر در آسمان وجود داشته باشد معمولاً به رنگ زرد و صورتی و قرمز و بالاخره خاکستری در خواهند آمد. به عبارت دیگر، هر چه خورشید در افق پایین­تر رفته باشد رنگ این ابرها تیره­تر خواهد شد. گاهی در این نوع ابر پدیده هاله نیز روئیت می­شود ولی به علت نازک بودن ممکن است حلقه کامل هاله ظاهر نگردد. این نوع ابرها پدیده جوی خاصی با خود به همراه نداشته و بعضی از انواع آن در مقدمه ورود جبهه گرم در آسمان ظاهر می­گردند و بعضی نیز بر اثر تأثیر وزش باد در قسمت فوقانی کومولونیمبوس و ریشه­ای شدن قله ابر یا جدا شدن قله از بدنه ابر به وجود می­آیند.

۲- ابرهای سیروکومولوس

این نوع ابرها حاوی ذرات کریستال یخ و یا قطرات آب فوق سرد می­باشند. چنانچه این ابر به تنهایی در آسمان دیده شود به صورت تکه­های مجزا و کم ضخامت و معمولاً به رنگ سفید بوده و گاهی نیز ممکن است یک لایه کم و بیش وسیع به شکل تکه­های منظم و مجزا و یا موج­های کوچکی که دارای جعد و چین و شکن­های فراوانی است دیده شود. گاهی اوقات این نوع ابر مانند تورهای ماهیگیری و یا کندوی عسل مشاهده گردیده است. موقعیت خورشید و ماه از پشت این ابر به خوبی قابل تشخیص بوده و گاهی پدیده کرونا در این ابرها مشاهده می­گردد. گاهی اوقات این ابر به همراه ابرهای سیرواستراتوس و یا سایر ابرهای سیروس در آسمان دیده می­شود. معمولاً پس از رویت این ابر در آسمان به فاصله یک نیم روز می­توان انتظار ابری شدن آسمان یا بارندگی را داشت. این ابرها غالباً از تغییر شکل ابرهای سیروس و سیرواستراتوس به وجود آمده و گاهی اوقات با صعود ابرهای آلتوکومولوس به سطوح بالاتر و نازک شدن آن ابرهای سیروکومولوس به وجود می­آید.

۳- ابرهای سیرواستراتوس

این نوع ابر نیز از کریستال­های یخ تشکیل شده و ممکن است به صورت پرده­های حریری شکل که در آن خطوط نازکی وجود دارد دیده شود. رنگ ابر شفاف، مایل به سفید یا شیری بوده و با ظاهری کاملاً صاف و هموار تمام یا قسمتی از آسمان را می­پوشاند. این ابرها هنگامی که در افق قرار دارند ظاهری کدر یا غبار آلود داشته و زمانی که خورشید در افق باشد به رنگ­های زرد، صورتی و نارنجی نیز دیده می­شوند. غالباً به همراه این ابر پدیده هاله نیز مشاهده می­گردد و گاهی نیز به قدری نازک می­باشد که تشخیص آن برای دیده­بان بسیار مشکل بوده و ممکن است با آسمان صاف اشتباه گردد. در این گونه موارد، دیده­بان از پدیده هاله و یا سایه­ای که بر زمین افتاده است می­تواند این ابر را تشخیص دهد. نکته قابل توجه در مورد این ابر اینکه گاهی اوقات سایه بسیار کم رنگی از ابر بر روی زمین مشاهده می­گردد که نباید با غبار موجود در هوا اشتباه گردد. این ابرها ممکن است در نتیجه صعود لایه­های وسیع هوا به طبقات بالا و یا در اثر رقیق شدن ابرهای آلتواستراتوس یا ترکیب و یکی شدن قطعات سیروکومولوس با سیروس و یا باز شدن قسمت فوقانی ابرهای کومولونیمبوس به وجود آید.

منبع: تصویر شاخص از کتاب Meteoorlogy Today (آهرنس ۲۰۰۹) می باشد.









avatar

نویسنده: جلیل هلالی